549
543
Bogdan Zacharewicz Kobułow

Bogdan Zacharewicz Kobułow, ps. Samowar ur. 1 marca 1904 w Tbilisi, zm. 23 grudnia 1953 roku) - komisarz bezpieczeństwa państwowego, w latach 1938-1941 zastępca ludowego komisarza spraw wewnętrznych Ławrientija Berii, a od 1939 szef Głównego Zarządu Gospodarczego Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych NKWD, kontrolującego pracę przemysłu, rolnictwa i handlu. Nadzorował zbrodnie na polskich jeńcach wojennych i więźniach.

Syn krawca, od 1922 współpracownik Gruzińskiej CzeKa, od 1925 członek WKP(b). Kierował czystkami w Gruzji, w wyniku których zginęła większość dotychczasowych przywódców. Od 1937 był zastępcą ludowego komisarza spraw wewnętrznych Gruzińskiej SRR. W 1938 Beria, dla którego był jednym z najbardziej zaufanym współpracownikiem, wezwał go do Moskwy, gdzie zajął stanowisko naczelnika Wydziału 4 (SPO-Tajno-Polityczny) Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD. Był jednym z wysokich funkcjonariuszy NKWD, który osobiście, w okrutny i sadystyczny sposób przesłuchiwał podejrzanych.

Na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku został członkiem Kolegium Specjalnego (centralnej trójki), w skład której wchodzili także I zastępca ludowego komisarza spraw wewnętrznych, naczelnik Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego (GUGB) NKWD ZSRR Wsiewołod Mierkułow oraz naczelnik 1 Wydziału Specjalnego NKWD Leonid Basztakow, i które organizowało oraz nadzorowało zbrodnie na polskich jeńcach wojennych i więźniach. Od lutego 1941 roku był zastępcą ludowego komisarza spraw wewnętrznych, a w latach 1943-1945 komisarza bezpieczeństwa państwowego (NKGB) Mierkułowa. W 1944 kierował operacją wysiedlenia Czeczenów i Inguszów do Kazachstanu. Po II wojnie światowej pełnił funkcję zastępcy szefa Głównego Zarządu Mienia Radzieckiego za Granicą (GUSIMZ) przy Radzie Ministrów ZSRR i zastępcy głównodowodzącego Radziecką Administracją Wojskową w Niemczech (kierował organami bezpieczeństwa w radzieckiej strefie okupacyjnej). Po śmierci Stalina Beria uczynił go pierwszym zastępcą ministra spraw wewnętrznych.

27 czerwca 1953 razem z szefem został aresztowany i oskarżony o liczne nadużycia oraz bezpodstawnie o szpiegostwo, po czym skazany na śmierć i rozstrzelany.