1272
1275
1273
Franciszek Dąbrowski

Franciszek Dąbrowski ps. Kuba (ur. 17 kwietnia 1904 w Budapeszcie, zm. 24 kwietnia 1962 w Krakowie) – polski wojskowy, w czasie wojny obronnej Polski w 1939 zastępca komendanta i przez większość czasu faktyczny dowódca obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, w randze kapitana.

Franciszek Dąbrowski, syn szlachcica (herbu Jelita) generała Romualda Dąbrowskiego, służbę wojskową rozpoczął w Korpusie Kadetów nr 1, a następnie kontynuował ją w Szkole Podchorążych w Warszawie. Szkołę ukończył w wieku 19 lat i w stopniu podporucznika rozpoczął służbę w szeregu jednostek liniowych. Pełnił ją w 3. Pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku, Batalionie Szkolnym Podchorążych Piechoty w Biedrusku i 29. Pułku Piechoty w Kaliszu, w którym służył do 1937, awansując do stopnia kapitana.

Z początkiem grudnia 1937 kpt. Dąbrowski został przeniesiony z Kalisza do Gdańska na stanowisko zastępcy komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Do najważniejszych obowiązków kpt. Dąbrowskiego, specjalisty od broni maszynowej, należało szkolenie żołnierzy Składnicy z zakresu ochrony obiektów na zamkniętym terenie placówki. Poza tym przeprowadzał odprawy z dowódcami wart, zaznajamiał patrole i roty oficerskie z obiektami oraz rejonami obserwacji i podsłuchu. Dowódcą oddziału wartowniczego i zastępcą komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte był od grudnia 1937 do 7 września 1939. Już 2 września po niszczącym nalocie niemieckich samolotów dowódca obrony, mjr Henryk Sucharski przeszedł załamanie i podjął decyzję o kapitulacji. W obliczu grozy sytuacji, działając w imieniu pozostałych oficerów, Kpt. Dąbrowski zdecydowanie odmówił wykonania tego rozkaz i sam przejął dowództwo obrony Składnicy. Do 5 września mjr Sucharski był odsunięty od udziału w walce. Dąbrowski uważał, iż obronę należy kontynuować do ostatniego naboju. WST broniła się do 7 września 1939, kiedy to mjr Sucharski ostatecznie zdecydował poddać placówkę.

Okres niewoli spędził w obozach jenieckich w Klein Dexen (Stablack, dziś Dołgorukowo) na terenie Prus Wschodnich, w murowanych koszarach w Prabutach, w oflagu XVIII A w Lienzu w Tyrolu na terenie Austrii oraz w wielkim obozie jeńców polskich – oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew).

Po wyzwoleniu zgłosił chęć dalszej służby wojskowej. Z dniem 10 sierpnia 1945 roku został awansowany na stopień majora (kmdr ppor.) i jeszcze w tym samym miesiącu otrzymał przydział na szefa sztabu Samodzielnego Batalionu Morskiego. Batalion ten w 1946 został przeformowany na Kadrę Marynarki Wojennej, a jego dowódcą został Dąbrowski, awansowany jednocześnie do stopnia komandora porucznika.

W 1950 został uznany za inwalidę wojennego i zwolniony z powszechnego obowiązku służby wojskowej. Od tego momentu rozpoczął się najtrudniejszy okres w życiu Dąbrowskiego. Z Ustki musiał przenieść się wraz z rodziną do Krakowa. Nie miał pracy i żadnej możliwości kontynuowania niezbędnego leczenia sanatoryjnego. Po wielu staraniach o mieszkanie, otrzymał pojedynczy pokój bez sanitariatu. Aby utrzymać rodzinę podjął pracę jako kasjer w KMPiK, szył chałupniczo pantofle.

Kmdr por. rez. Franciszek Dąbrowski zmarł 24 kwietnia 1962 w krakowskim Szpitalu Przeciwgruźliczym w wieku 58 lat. Był odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem za Odrę, Nysę i Bałtyk i Odznaką Grunwaldzką.