Henryk Zygalski
Henryk Zygalski (ur. 15 lipca 1908 w Poznaniu, zm. 30 sierpnia 1978 w Liss (Anglia), pochowany
w Londynie) – polski matematyk i kryptolog, wychowanek Gimnazjum św. Marii Magdaleny w
Poznaniu, pracownik Uniwersytetu Poznańskiego oraz kontrwywiadu wojskowego (Biuro Szyfrów
nr 4). Zespół składający się z Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego w
styczniu 1933 złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma i zbudował jej działającą kopię.
Wynalazca koncepcji tzw. płacht Zygalskiego, bardzo pracochłonnych w wykonaniu perforowanych
arkuszy, pomagajacych w ustaleniu kolejności wirników kodujących Enigmy.
Ekspozycja płacht Zygalskiego w brytyjskim muzeum w Bletchley Park
Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie uczył matematyki w prowincjonalnej
szkole. Zmarł 30 sierpnia 1978 w Liss, pochowany został w Londynie. Otrzymał doktorat honoris
causa Uniwersytetu Polskiego na Obczyźnie. Pośmiertnie udekorowany Krzyżem Wielkim orderu
Odrodzenia Polski.
Pamiątki po Henryku Zygalskim można oglądać w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym na Starym
Rynku w Poznaniu. Przed Zamkiem Cesarskim w 2007 postawiono pomnik kryptologów w formie
obelisku.
Pomnik kryptologów: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego w
Poznaniu
Bibliografia, linki
- Władysław Kozaczuk & Jerzy Straszak.Enigma ; How the Poles Broke the Nazi Code New York 2004 wyd.Hyppocrene Books ISBN 0-7818-0941-X
- Słownik biograficzny techników polskich, tom 16, Federacja Stowarzyszeń NaukowoTechnicznych, Warszawa 2005
- Marian Rejewski, "An Application of the Theory of Permutations in Breaking the Enigma Cipher", Applicationes Mathematicae, 16 (4), 1980, s. 543 - 559 (PDF).
- Gordon Welchman, "From Polish Bomba to British Bombe: the Birth of Ultra", Intelligence and National Security, 1986.
- Andrzej Pepłoński - "Kontrwywiad II Rzeczypospolitej (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu)", Dom Wydawniczy Bellona Warszawa, 2002.
- Władysław Kozaczuk - "Bitwa o Tajemnice: Służby wywiadowcze Polski i Niemiec 1918-1939", Książka i Wiedza Warszawa 1967, 1999.
- Andrzej Misiuk - "Służby Specjalne II Rzeczypospolitej (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu)", Dom Wydawniczy Bellona Warszawa, 1998.
- Henryk Ćwięk - "Przeciw Abwehrze (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu)", Dom Wydawniczy Bellona Warszawa, 2001.
- Dokumentacja Enigmy - liczne oryginalne komentarze analityczne i wspomnienia niepublikowane Mariana Rejewskiego