Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie kowelskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na ludności cywilnej (głównie polskiej) podczas rzezi wołyńskiej w powiecie kowelskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej.
Natężenie mordów w powiecie kowelskim to lipiec 1943 r. W 5 miejscowościach zginęło powyżej 100 osób, w tym w Gaju 600 Polaków. Na terenie powiatu kowelskiego ofiarą zbrodni padło 3747-3753 osób (ustalona, minimalna liczba ofiar). Polacy ginęli w 154 miejscowościach. Ponadto zginęło co najmniej 14 Czechów, 139 Żydów, 260 Ukraińców, 6 Rosjan. Ustalono 74 sprawców zbrodni. W co najmniej 22 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 2 kościoły i 3 kaplice.
Zbrodnie głównie były dziełem UPA, wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji, wspomaganej przez ukraińskich chłopów, samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców.
Ogółem nacjonaliści zniszczyli 62 osiedla polskie
Miejsca zbrodni i liczba ofiar
gmina Datyń
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Doszno | 54 Polaków |
Synowo | 15 Polaków i Ukraińców |
Wielimcze | 7 Polaków, 2 Rosjan |
Zamszany | Liczba ofiar nieznana |
gmina Górniki
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Smolna | 3 Polaków |
gmina Hołoby
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Brzuchowicze | 4 Polaków |
Byteń | 2 Polaków, 2 Ukraińców |
Dementjanówka | 2 Polaków |
majątki Gończy Bród | 14 Polaków, 1 Rosjanin |
wieś Gończy Bród | 5 Polaków |
Hołoby | 14 Polaków, 24 Żydów |
Kalinownik | Liczba ofiar nieustalona |
Majdan | 1 Polak |
Makowiszcze | 2 Polaków |
Mały Porsk | 6 Polaków |
Nowa Dąbrowa | 15 Polaków |
Pasieka | 1 Polak |
Peresieka | 2 Polaków |
Popowicze | 10 Polaków |
Radoszyn | 13 Polaków |
Stachów | 83 Polaków |
Żmudcze | 52 Polaków |
gmina Krymno
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Krymno | 40 Polaków |
gmina Kupiczów
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Adamówka | 64 Polaków |
Aleksandrówka | 80 Polaków, 4-osobowa rodzina polsko-czeska, 1 Gruzin |
Aleksandrówka-Holendry | 7 Polaków |
Antonówka | 18 Polaków |
Berestowa | 5 Polaków |
Budki | 35 Polaków |
Czernijów | 15 Polaków, 1 Ukrainiec |
Dażwa | 3 Polaków |
Kupiczów | 2 Polaków, 14 Żydów, 14 Czechów |
Leżachów | 6 Polaków |
Łowiszcze | 20 Polaków |
Michałówka | 58 Polaków |
Miedzików | 7 Polaków |
Moczułki | 17 Polaków |
majątek Nowy Dwór | 36 Polaków |
wieś Nowy Dwór | 2 Polaków |
majątek Nyry | Liczba ofiar nieznana |
wieś Nyry | 1 Polak |
Ozierany | 22 Polaków |
Peresieka | 6 Polaków |
Popielówka | 1 Polak, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska |
Sieniawka | 20 Polaków |
Suszybaba | 8 Polaków |
Swinarzyn | 36 Polaków |
Wiktorówka | 102 Polaków |
Wołosówka | Liczba ofiar nieznana |
gmina Lubitów
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Bielin | 4 Polaków |
Budyszcze | 8 Polaków |
Gruszówka | 29 Polaków |
Janówka | 48-49 Polaków |
Kajetanówka | Liczba ofiar nieznana |
Kołodeżno | 11 Polaków |
Lubitów | 1 Polak, 4-osobowa rodzina polsko-ukraińska |
Marianówka | 4 Polaków |
Peresieka | Liczba ofiar nieznana |
Piórkowicze | 12 Polaków |
Radoml | 43-48 Polaków |
majątek Rokitnica | Liczba ofiar nieznana |
wieś Rokitnica | 1 Polak |
Steble | 3 Polaków |
Wołoszki | 6 Polaków |
Woronna | Liczba ofiar nieznana |
Worona | 7 Polaków |
gmina Maciejów
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Maciejów | 8 Polaków |
Siomaki | 36 Polaków |
Smidyń | 4 Polaków |
gmina Maniewicze
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Czerewacha | 80 Polaków |
Dobrowica | 1 Polak |
Gródek | 2 Żydów |
Laski | 42 Polaków |
Łosze | 4 Polaków |
Majdan | 16 Polaków |
osada Maniewicze | 5 Polaków |
wieś Maniewicze | 1 Polak |
Okońsk | 7 Polaków |
Podiwanówka | 24 Polaków |
gmina Niesuchojeże
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Dorotyszcze | 1 Polak, 12 Ukraińców |
Grabów | 12 Polaków |
Huszyn | 2 Polaków |
Myślina | 30 Polaków, 16 Żydów |
Niesuchojeże | 1 Ukrainiec |
Obłapy | Liczba ofiar nieznana |
Skulin | 1 Polak |
gmina Powórsk
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Cegielnia | 24 Polaków, 1 Żyd |
Dubniki | 10 Polaków |
Górno | 4 Polaków |
Hrywiatki | 6 Polaków |
Hulewicze | 20 Polaków |
Koleszów | 4 Polaków |
Koźlenicze | 20 Polaków |
Krzeczewicze | 8 Polaków |
Łukówka | 8 Polaków |
Powórsk | 29 Polaków, 4 Żydów |
Sitowicze | 14 Polaków |
Ratno | 1 Polak, liczba ofiar narodowości żydowskiej nieznana |
gmina Siedliszcze
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Czeremszanka | 163 Polaków |
gajówka pomiędzy wsiami Myzowo i Sekoń | 4 Polaków, 1 Rosjanin |
kolonia Piaseczno | 94 Polaków |
wieś Piaseczno | Liczba ofiar nieznana |
Pieńkówka | 8 Polaków |
Sekoń | 6 Polaków |
Wyżwa | 16 Ukraińców |
gmina Stare Koszary
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Kleczkowicze | 1 Polak |
Klewieck | 2 Ukraińców |
majątek Lubliniec | 3 Polaków |
wieś i kolonia Lubliniec | 1 Polak |
Rudniki | 21 Polaków |
Różyn | 6 Polaków, 4 Ukraińców |
Truskoty | 14 Polaków |
gmina Turzysk
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Batyń | 9 Polaków |
Bobły | 4 Polaków |
Budy Ossowskie | 289 Polaków |
Dąbrowa | 5 Polaków |
Dobrzyńsk | 14 Polaków |
Hirki | 1 Polak |
Julianów | 13 Polaków |
Klusk | 9 Polaków |
Kowalówka | 21 Polaków, 1 Ukrainiec |
Kustycze | 53 Polaków |
Lityn | 73 Polaków, 6 Ukraińców |
Łuczyce | 4 Polaków, 1 Ukrainiec |
Obeniże | 44 Polaków |
Osiecznik | 43 Polaków, 8 Ukraińców |
Ossa | 4 Polaków |
Radowicze | 37 Polaków |
Rewuszki | 22 Polaków |
Stawek | 2 Polaków |
Syczycha | 1 Polak |
Tuliczów | 4 Żydów |
Turzysk | 8 Polaków |
Turzysk Przedmieście | 1 Polak |
kolonia Wierbiczno | 84 Polaków |
wieś i majątek Wierbiczno | 10 Polaków |
Wólka Wierbiczańska | 5 Polaków |
Zadyby | 2 Polaków |
Zielona | 2 Polaków |
gmina Wielick
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Dembówka | 6 Polaków |
Duży Porsk | 7 Polaków |
Gaj | 600 Polaków, 1 Ukrainiec |
Iwanówka | 10 Polaków |
Janówka | 12 Polaków, 1 Ukrainiec |
Kaszówka | 5 Ukraińców |
Kuchary | 15 Polaków |
Litogoszcze | 16 Ukraińców |
kolonia Mielnica | 40 Polaków |
miasteczko Mielnica | 105 Polaków, 1 Ukraińców |
Miryn | 10 Polaków |
Podlisy | 2 osoby z rodziny polsko-ukraińskiej |
Podryże | 97 Polaków |
Rudka Miryńska | 1 Polak |
Sielce | 2 Polaków |
Skalenica | 43 Polaków |
Sucha Łoza | 71 Polaków, 2 Ukraińców |
Wielick | 47 Polaków, 4 Żydów |
kolonia Wólka Porska | 21 Polaków |
gmina Zabłocie
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Zabłocie | 1 Polak |
Zbrodnie w nieustalonych miejscach
W nieustalonych miejscach powiatu kowelskiego zginęło również co najmniej 40 Polaków, 181 Ukraińców, 70 Żydów, 3 Rosjan.
Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie kowelskim
Funkcja | Imię, nazwisko i pseudonim | Okres działalności |
---|---|---|
przewodniczący okręgu | Kulisz "Jaszczur" | 1942-1943 |
przewodniczący okręgu | Hryhoryj Lewczuk "Burlij" | 1943-1944 |
okręgowy referent SB w Kowlu | Iwan Demczuk "Gonta" | 1943-1944 |
okręgowy referent SB | Andrij Michalewycz "Kos" | 1943 |
kuszczowy bojówki w Turzysku | Iwan Wasyliuk "Metełyk" |
Bibliografia