Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie horochowskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na ludności cywilnej (głównie polskiej) podczas rzezi wołyńskiej w powiecie horochowskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej.
Szczególne nasilenie mordów w powiecie horochowskim to lipiec i sierpień 1943 r. W 21 miejscowościach zginęło powyżej 50 osób, w tym w Zagajach 260. Na terenie powiatu horochowskiego ofiarą zbrodni padło 3 322 Polaków (ustalona, minimalna liczba ofiar). Ponadto zginęło co najmniej 35 Czechów, 24 Żydów, 34 Ukraińców, 4 Rosjan. Ustalono 75 sprawców zbrodni. W co najmniej 32 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 5 kościołów i 3 kaplice.
Zbrodnie głównie były dziełem UPA, wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji, wspomaganej przez ukraińskich chłopów, samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców.
Ogółem nacjonaliści zniszczyli 115 osiedli polskich
Miejsca zbrodni i liczba ofiar
gmina Beresteczko
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Antonówka | Liczba ofiar nieznana |
Beresteczko | 5 Polaków, 1 Rosjanin |
Hołatyn Dolny | 1 Polak |
Janówka | 3 Polaków |
Kołmaczówka | 35 Polaków |
Lipa | 7 Polaków, 1 Ukrainiec |
Lipska | 2 Polaków |
Lipszczyzna | Liczba ofiar nieznana |
Łobaczówka | 40 Polaków |
Naręczyn | 4 Polaków |
Peremyl | 15 Polaków |
Reymontowicze | 6 Polaków |
Smolawa | Liczba ofiar nieznana |
Wolica | 10 Polaków |
Zielona | 3 Polaków |
gmina Brany
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Batorówka | 5 Polaków |
Boroczyce | 10 Polaków, 1 Ukrainiec |
wieś i majątek Brany | 71 Polaków |
Czerwona | Liczba ofiar nieznana (najprawdopodobniej nikt z Polaków nie przeżył) |
misteczko i wieś Drużkopol | 6 Polaków |
Haliczany | 4 Polaków |
Kupowalce | 150 Polaków |
Lulówka | 87 Polaków, 1 Ukrainiec |
Nowe Gniezno | 1 Polak |
majątek Pułhany | 15 Polaków |
wieś Pułhany | 101 Polaków, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska |
majątek Rudka | Liczba ofiar nieznana |
Szeroka | 52 Polaków |
Zastawie | 10 Polaków |
Zboryszów Nowy | 20 Polaków |
gmina Chorów
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Aleksandrówka | 8 Polaków |
Bakonówka | 21 Polaków |
Beremeszów | 6 Polaków |
Buniawa | 34 Polaków |
Cewelicze | 2 Polaków |
Chorów | 1 Ukrainiec |
Doroginicze | 3 Polaków |
Granatów | 7 Polaków, 12 osób z rodzin polsko-ukraińskich |
Horochówka | 38 Polaków |
Janin | 50 Polaków |
Jasionówka | 19 Polaków |
kolonia Krzemieniec | 40 Polaków |
Łokacze | 37 Polaków |
Markowicze | 6 Polaków |
Michałówka | 7 Polaków |
Piatykory | 3 Polaków |
Rogowicze | 4 Polaków, 1 Ukrainiec |
Szelwów | 17 Polaków |
Wujkowicze | 80 Polaków |
Zahorów Nowy | 52 Polaków |
Zahorów Stary | 70 Polaków |
Zajęczyce | 25 Polaków |
Zamlicze | 118 Polaków |
Zapust | 3 Polaków |
gmina Kisielin
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Aleksandrówa | 4 Polaków |
Apanowszczyzna | 20 Polaków |
Augustów | 17 Polaków |
Beresk | 6 Polaków |
majątek Chołopecze | 7 Polaków |
wieś Chołopecze | 4 Polaków, 2 Ukraińców, 19 Czechów, 2 Rosjan |
Czesnówka | 5 Polaków |
Dąbrowa (koło Mańkowa) | 14 Polaków |
Dąbrowa (koło Woronczyna) | 23 Polaków |
Dmitrówka | 7 Polaków |
Dunaj | 19 Polaków |
Ferma | Liczba ofiar nieznana |
Helenów | 7 Polaków |
Hubin | 2 Polaków |
Jachimówka | 25 Polaków |
Jamne | 14 Polaków |
Janów | 18 Polaków |
Jasiniec | 26 Polaków |
Jungówka | 2 Polaków |
Kielecka | 53 Polaków |
Kisielin | 97 Polaków, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska, 21 Żydów |
Kisielówka | 93 Polaków |
Kurant | 4 Polaków |
Leonówka | 7 Polaków |
Lipinik | 3 Polaków |
Łuków | 4 Polaków |
Maków | 5 Polaków |
Mańków | 8 Polaków, 1 Ukrainiec |
Marynków | 7 Polaków |
Niedźwiedzie Jamy | 2 Polaków |
Oździutycze | 16 Polaków |
Rudnia | 141 Polaków, 4 Czechów |
Serniczki | 4 Polaków |
Studynie | 4 Polaków |
Trystak | 37 Polaków |
Tumin | 17 Polaków |
Twerdynie | 64 Polaków |
Warszawka | 20 Polaków |
Woronczyn | 13 Polaków |
Wólka Sadowska | 80 Polaków |
Wysoka | 7 Polaków |
Zabara | 25 Polaków |
Zapust Kisieliński | 14 Polaków |
Zaturce | 36 Polaków |
Zawały Las | 17 Polaków |
Zielona | 2 Polaków |
kolonia Żurawiec | 29 Polaków |
wieś Żurawiec | 10 Polaków |
gmina Podberezie
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Bodiaczów | 20 Polaków |
majątek Fusów | Liczba ofiar nieznana |
wieś Fusów | Liczba ofiar nieznana |
Koziatyn | 17 Polaków |
Kwasów | Liczba ofiar nieznana |
Laszki | Liczba ofiar nieznana |
Nowy Raczyn | 1 Czech |
Pieczychowsty | Liczba ofiar nieznana |
kolonia Poluchno | 40 Polaków |
wieś Poluchno | 49 Polaków |
Strzelcze | 5 Polaków |
Szpikłosy | Liczba ofiar nieznana |
Zagaje | 260 Polaków |
gmina Skobełka
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Chołoniów | 1 Polak |
Janina | 8 Polaków |
Kowbań | 70 Polaków |
Markowicze | 20 Polaków |
Nowosiółki Nowoczeskie i Nowosiółki Staroczeskie | 6 Czechów |
Oszczów | 25 Polaków, 5 Czechów |
Skobełka | 1 Polak |
Zwiniacze | 4 Polaków |
gmina Świniuchy
Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
---|---|
Błudów | 15 Polaków |
Bubnów | 9 Polaków, 13 Ukraińców, 1 Żyd |
Kołpytów | 11 Ukraińców |
majątek Koniuchy | 50 Polaków |
wieś Koniuchy | 3 Polaków |
nadleśnictwo Korytnica | 1 Polak |
wieś Korytnica | 1 Polak |
Liniów | 87 Polaków |
Listopadówka | 5 Polaków |
Piłsudczyzna | 23 Polaków, 2 Żydów |
Pustomyty | 50 Polaków |
Sienkiewicze | Liczba ofiar nieznana |
Świniuchy | 63 Polaków |
Tuliczów | 20 Polaków |
Watyniec | 9 Polaków, 8 osób z rodzin polsko-ukraińskich |
Wojnin | 20 Polaków |
Zbrodnie w nieustalonych miejscach
W nieustalonych miejscach powiatu horochowskiego zginęło również co najmniej ok. 21 Polaków, 1 Rosjanin.
Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie horochowskim
Funkcja | Imię, nazwisko i pseudonim | Okres działalności |
---|---|---|
referent kierownictwa krajowego | Walerian Bondarczuk "Horodij" | 1943 |
przewodniczący okręgu | Ołeksandr Buriak "Zaporożec" | 1943 |
przewodniczący okręgu | Mychajło Bondarczuk "Stemyd" | 1943 |
przewodniczący okręgu | Wołodymyr Łobaj "Wuliar" | 1943 |
przewodniczący okręgu | Demian Czech "Zymnyj" | 1944 |
przewodniczący okręgu | Jewhen Mańko "Jaszczur" | 1945 |
szef SB | Kłym Jaworśkyj "Orłyk" | 1944 |
Bibliografia