147
141
143
Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich
w powiecie dubieńskim

Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie dubieńskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na ludności cywilnej (głównie polskiej) podczas rzezi wołyńskiej w powiecie dubieńskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej

Szczególne nasilenie mordów w powiecie dubieńskim miało miejsce w maju i w drugiej połowie sierpnia 1943 r. W 6 miejscowościach zginęło powyżej 51 osób. Na terenie powiatu dubieńskiego ofiarą zbrodni padło od 1692 do 1707 osób (ustalona, minimalna liczba ofiar). Ponadto zginęło co najmniej 104 Czechów, 60 Żydów, 48 Ukraińców, 8 Rosjan. Ustalono 36 sprawców zbrodni. W co najmniej 8 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 10 kościołów i 1 kaplica.

Zbrodnie głównie były dziełem UPA, wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji, wspomaganej przez ukraińskich chłopów, samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców.

Ogółem nacjonaliści ukraińscy zniszczyli 73 osiedla polskie


Miejsca zbrodni i liczba ofiar

  • Dubno - ofiarą UPA padło 8 Ukraińców i 1 Polak

Gmina Boremel


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Bilcze10 Polaków
Boremel16 Polaków, 1 Ukrainiec
Chryniki11 Polaków
Kundziwola15 Polaków
Łopawsze15 Polaków
Łysin 20 Polaków
Malów 5 Polaków
Niwy Złoczowskie 2 Polaków
Nowy Tok 3-5 Polaków
Paszowa 4 Polaków
Rusinowe Beresteczko 30 Polaków
Smyków 10 Polaków
Tołpyżyn 11 Polaków
Werbeń 30 Polaków
Złoczowiecka 15 Polaków
Złoczówka 53 Polaków, 2 Ukraińców


Gmina Dubno


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
osada wojskowa Bortnica 24-26 Polaków
Jastrzębica 1 Polak
Górniki 1 Polak
Kleszczycha 1 Czech
Krzywuchy 92 Polaków
Łabędzianka 6 Polaków, 2 Czechów
Sady Małe 1 Polak, 1 Rosjanin
Strakłów Czeski 1 Czech
Tarakanów 1 Polak, 1 Ukrainiec
Tomaszówka 1 Polak
Zahorce Wielkie 1 Polak


Gmina Jarosławicze


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Borzeniec 6 Polaków
Chrobrowicze 2 Polaków
Horodnica Mała 1 Polak
Jałowicze 11 Polaków
Jarosławicze 54 Polaków, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska, 2 Ukraińców, 1 Rosjanin
Ledochówka 8 Polaków
Łagodówka 1 Polak
Podhajce 20 Polaków
Podłożce 6 Polaków
Świszczów 17 Polaków
Targowica 42 Polaków
Topóle 2-osobowa rodzina polsko-ukraińska
Wilmazów 2 Polaków
Worsuń 1 Polak
Wygoda 3 Polaków
Zawale 8 Polaków


Gmina Kniahinin


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna)liczba ofiar
Adamówka 17 Polaków
Bakujma 41 Polaków
Brzezina 30 Polaków
Dąbrowa 5 Polaków
Kalinówka 30 Polaków
Kniahinin 4 Polaków
Rudlew 5 Polaków


Gmina Krupiec


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Dębiny 8 Polaków
Janówka 53 Polaków
Kozin 5 Polaków
Plaszowa 7 Polaków
Poczajów 5 Polaków
Sestratyn 9 Polaków, 4-osobowa rodzina polsko-ukraińska, 3 Ukraińców
Zagaje-Dąbrowa 17 Polaków


Gmina Malin


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Bogusze 3 Polaków
Konstantynówka 13 Polaków
Korczuki Piańskie 3 Polaków
Koryta 1 Czech
Malin (wieś i kolonia) 1 Polak, 3 Czechów
Moszków 3 Polaków
Nowosiółki 2 Polaków, 1 Rosjanin
Peremiłówka 4 Polaków, 6 Żydów
Pianie 13 Polaków
Reczyszcze 5 Polaków, 12 Ukraińców
Rejtanów 1 Ukrainiec
Tereszów 3 Czechów
Ujeźdźce 4 Polaków, 2 Czechów
Zamczysko 15 Polaków
Zborów 5 Polaków, 5 Czechów


Gmina Młynów


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Adamówka 3 Polaków
Aleksandrówka 8 Polaków
Arszyczyn 10 Polaków
Berehy 2 Polaków
Bojarka 20 Polaków, 1 Czech
Chorupań 3 Polaków
Czerwona Góra 3 Polaków
Dobratyńskie Nowiny 4 Polaków
Dorohostaje Wielkie 2 Polaków
Iwanówka 5 Polaków
Janówka 1 Polak
Julianówka 7 Polaków
Karolinka 15 Polaków
Koblin 10 Polaków
Korabliszcze 1 Polak
Kosarewo 4 Polaków, 4 Czechów
Libanówka 100 Polaków, 2 Czechów
kolonia Ludwikówka 172 Polaków
Malowana 1 Polak
Maruszyn 6 Polaków
Maślanka 1-2 Polaków
Mieczysławówka 10-20 Polaków
Murawica 2 Polaków
Nowiny Czeskie 8 Polaków, 20 Żydów, 3 Czechów
Podhajce Czeskie 1 Czech
kolonia Rudka 7 Polaków
majątek Smordwa 15 Polaków
wieś Smordwa 2 Polaków
Stomorgi 3 Polaków
Szczęśliwa 6 Polaków
Turecka Góra 2 Polaków, 1 Ukrainiec
Użyniec 10 Polaków, 12 Żydów
Wacławin 10 Polaków
Władysławówka 11 Polaków
Zofiówka 8 Polaków


Gmina Radziwiłłów


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Drańcza Polska 51 Polaków, 1 Ukrainiec
Podzamcze 1 Polak, 2 Ukraińców
Radziwiłłów 1 Polak
Wola Piłsudskiego 1 Polak


Gmina Sudobicze


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Chiczawka 1 Polak
Długiepole 8 Polaków, 4 Czechów, 1 Rosjanin
Kiryłówka 26 Polaków
5 Kwartał 7 Polaków
Mikołajówka Nowa i Stara 25 Polaków
Nosowica Nowa 25 Polaków, 1 Ukrainiec
Nosowica Stara 6 Polaków
Semiduby 1 Ukrainiec
Smolary 30 Polaków
Smyga 1 Polak, 4 Ukraińców, m.in. arcybiskup prawosławny Wołynia i Żytomierza, Aleksiej (Hromadśki)
Sudobicze 1 Ukrainiec
Tartak 8 Polaków


Gmina Tesłuchów


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Czarna Łoza 6 Polaków, 1 Ukrainiec
Korytno Liczba ofiar nieznana
Kolonia Mytnica Liczba polskich ofiar nieznana, 5 Czechów
Wieś Mytnica 9 Polaków
Ostrów Liczba ofiar nieznana
Osada wojskowa Plaszowa Królewska 1 Polak
Wieś Plaszowa Królewska Liczba ofiar nieznana
Podwysokie 3 Polaków
Rogoźno Liczba polskich ofiar nieznana, 1 Czech
Rydków Liczba ofiar nieznana
Tesłuchów Liczba polskich ofiar nieznana, 11 Czechów
Wołkowyje 9 Polaków, 8 Czechów
Zamościska Liczba ofiar nieznana
Żabokrzyki Wielkie 3 Polaków, 1 Ukrainiec


Gmina Warkowicze


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Bocianówka 1 Czech
Chomąt 2 Czechów
Kurdybań Warkowicki 1 Polak, 1 Czech
Kurdybań Żarnowski 1 Czech
Majówka Ksawerówka 4 Czechów
Młodawa Czeska I i II 6 Czechów
Ulbarów Czeski i Włościański 5 Czechów


Gmina Werba


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Białogródka 19 Polaków, 3 Czechów
Budy 27 Polaków
Dłużek 15 Polaków
Kamienna Werba 7 Polaków
Kluki 1 Polak
Kochanówka 8 Polaków, 2 Czechów, 4 Rosjan
Lipkowiec 8 Polaków
Milcza Mała 3 Czechów
Mykitycze 9 Polaków
Pełcza 50 Polaków, 1 Ukrainiec
Piratyn 6 Polaków
Podłuże 6 Polaków, 2 Żydów
Ptycza 3 Polaków, 4-osobowa rodzina polsko-ukraińska
Smolarnia 2 Polaków, 2 Czechów
Stołbiec 1 Polak
Werba 5 Polaków, 2 Ukraińców, 1 Czech
Zofiówka 6 Czechów


Zbrodnie w nieustalonych miejscach


W nieustalonych miejscach powiatu dubieńskiego zginęło również co najmniej ok. 100 Polaków, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska, 1 Ukrainiec i 5 Czechów.


Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie dubieńskim


Funkcja Imię, nazwisko i pseudonim Okres działalności
przewodniczący okręgu Stepan Nowak, ps. Turczyn 1943
przewodniczący rejonu Anton Sołowej 1943
członek kierownictwa terenowego Tryfon Smoliar 1943
członek kierownictwa terenowego Wołodymyr Duboćkyj 1943
szef SB Wusowśkyj "Wowk" 1943


Bibliografia

  • Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko: Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia : 1939–1945. Warszawa: von borowiecky, 2000. ISBN 8387689343.