Zbrodnia w Łanowcach – zbrodnia dokonana w nocy z 12 na 13 lutego 1944 przez bandy UPA na ludności narodowości polskiej. Miejscem zbrodni były Łanowce koło Jezierzan w powiecie borszczowskim na Podolu.

Zdaniem świadków. polskie osiedle Szlachta, będące częścią Łanowców, zostało otoczone przez UPA. Drogi ucieczki na pola zostały obstawione przez upowców z bronią palną, natomiast od strony ukraińskiej części wsi do osiedla weszły bojówki dokonujące mordów i rabunku mienia Polaków. Zabijano głównie siekierami i bagnetami, do uciekających strzelano. Po zakończonej akcji większość domów została spalona.

W dzień po zbrodni do wsi przyjechała niemiecka policja i wykonała zdjęcia ofiarom. Następnie pochowano je w zbiorowej mogile na cmentarzu. Po zbrodni część ocalałych Polaków przeniosła się do Borszczowa.

Temat zbrodni w Łanowcach z lutego 1944 poruszyli m.in.

• Ludwik Fijał w "Łunach nad szlachtą w Łanowcach i wspom­nie­niach zesłańców na Sybir" – maszynopis liczący 53 strony z relacją z napadu bojówek ukraińskich na Łanowce w lutym 1944 oraz opisem związanych z nim ucieczek ludności polskiej do większych miast, zawierający jako załącznik mapę Łanowców; praca jest przechowywana w Archiwum Wschodnim Fundacji Ośrodek KARTA w Warszawie (sygn. AW II/2791).
• Czesława Zabłocka w "Kresach wschodnich pod okupacją 1939-1940 – mój pamiętnik" – 43-stronicowy rękopis zawierający m.in. opis ataków na Łanowce, Horodnię i Słobudkę Bołszowicką (sygn. AW II/1492/2kw).

12 listopada 1992 wszczęto śledztwo w sprawie zbrodni dokonanych na terenie byłego powiatu Borszczów w woj. tarnopolskim, a objęło ono nie tylko Łanowce, ale i miejscowości: Cyganka, Germakówka, Głęboczek, Muszkatowiecka, Muszkatówka, Nowosiółka, Piłatkowice, Słobódka i inne. 20 grudnia 2000 w oparciu o art. 118 §1 Kodeksu karnego śledztwo podjęła Okręgowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu we Wrocławiu.

W Informacji o działalności IPN-KŚZpNP w okresie 1 lipca 2007 r. – 30 czerwca 2002 r. z września 2002 ukazała się wzmianka o zbrodni w Łanowcach. IPN ocenia w tym raporcie liczbę ofiar na co najmniej 55 Polaków. Dla porównania, według Grzegorza Rąkowskiego w lutym 1944 w Łanowcach zginęły 72 osoby]. Także Henryk Komański i Szczepan Siekierka podają liczbę 72 zabitych, w tym 65 osób znanych z nazwiska.

Bibliografia

• Czasopismo "Na Rubieży" (Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów Wrocław), Nr 38 oraz Nr 40, str. 28.
• Stanisław Ciesielski , "Przesiedlenie ludności polskiej z kresów wschodnich do Polski 1944-1947", Wyd. Neriton, Warszawa 1999.
• Anna Sylwia Czyż, Bartłomiej Gutowski, Piotr Janowczyk, "Cmentarze dawnego powiatu borszczowskiego", 2004.
• Ludwik Fijał, "Łuny nad szlachtą w Łanowcach i wspomnienia zesłańców na Sybir".
• Henryk Komański, Szczepan Siekierka, "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946”.
• Władysław Kubów, "Terroryzm na Podolu", Warszawa 2003.
• Grzegorz Rąkowski, "Podole. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej", Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2006.
• Ewa i Władysław Siemaszko, "Ludobójstwo", Poznań (mps).
• Czesława Zabłocka, "Kresy wschodnie pod okupacją 1939-1940 - mój pamiętnik", Głuchów 1992 (rps).
• Wincenty Urban . Droga krzyżowa Archidiecezji Lwowskiej w latach II wojny światowej, 1939-1945. Semper Fidelis, 1983. (zbrodnia w Łanowcach) str. 41.