200
202
200
202
Rudki
Rudki - herb
Rudki - herb

Rudki - miasto polskie do 1939 były miastem powiatowym w województwie lwowskim w Polsce. Po 1945 na mocy paktów rozbiorowych zostały siłą wcielone do ZSRR pod okupację radziecką. Obecnie są pod administracją ukraińską.

Rudki leżą nad potokiem Wiszenka.

W 1876 w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach pochowany został Aleksander Fredro.

Miasto założone zostało pod koniec XIV wieku. W tym też okresie powstała parafia łacińska podległa diecezji przemyskiej pw. św. Wojciecha, fundacji Ścibora, konsekrowana ok. roku 1435. W roku 1550 pod wpływem ruchów reformatorskich kościół został zamieniony na zbór kalwiński.

W roku 1655 Andrzej Stano h. Gozdawa, współwłaściciel Rudek, podkomorzy sanocki, syn Jerzego (współdziedzica Rudek) i Zofii Fredro, rozpoczął budowę nowego kościoła, ale prace przerwał najazd szwedzki. W roku 1728 powstaje nowy murowany kościół fundacji Urbańskich. Do roku 1742 właścicielem miasta jest Ignacy Urbański z Urbanic, który następnie odsprzedaje miasto Fredrom herbu Bończa.

Dziedzicem Rudek był Jacek Fredro, hrabia, herbu Bończa (ur. 1770 w Hoczwi, zm. 1828) ojciec Aleksandra Fredry. Od roku 1872 przez miasto prowadzi ważna linia kolejowa łączącą Lwów z Budapesztem tzw. Pierwsza Węgiersko-Galicyjska Kolej Żelazna.

W roku 1880 było w miasteczku 2582 mieszkańców (w tym m.in 1352 Żydów, 945 Polaków), własność większościową posiadał do roku 1876 hr. Jan Aleksander Fredro. Tu po wyprawie napoleońskiej powrócił komediopisarz Aleksander Fredro, który napisał: Napoleon na Elbę, a ja prosto do Rudek.

Do roku 1918 Rudki były miastem powiatowym oraz siedzibą starostwa w austriackiej prowincji Galicja. Do roku 1939 pozostały w posiadaniu rodu Fredrów. W roku 1993 w kościele parafialnym w Rudkach złożono ponownie prochy rodziny Fredrów.

W roku 1837 w Rudkach urodził się polski pisarz Walery Łoziński.

Do 1939 siedziba władz powiatowych, sądu powiatowego, (sąd okręgowy w Samborze), województwo lwowskie. W roku 1938 miasto liczyło ok. 3500 mieszkańców. Istaniała parafia katolicka pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny in loco, cerkiew pw. Narodzenia NMP oraz synagoga.

Po 17. września 1939 miasto zostało włączone do ZSSR. W obliczu ataku Niemiec na ZSSR, 26 czerwca 1941 - NKWD zamordowało w więzieniu w Rudkach przetrzymywane tam osoby, a ich zwłoki przewieziono następnie do pobliskiego lasku. Odnalezionych zostało dziewięć zwłok, z których rozpoznano cztery, przeważnie aresztowanych po 22 czerwca przedstawicieli miejscowej inteligencji. Część więźniów zdołała uwolnić się i uciec, kiedy NKWD na jakiś czas opuściła więzienie. Wkrótce potem enkawudziści jednak wrócili, choć na krótko, i w odwecie mścili się na okolicznej ludności. Źródła niemieckie oszacowały liczbę ofiar NKWD w Rudkach i pobliskim Komarnie na około dwieście. Większość tych ofiar stanowiły Polacy.

Pod okupacją niemiecką 1941-44 zostały pozbawione praw miejskich, stając się siedzibą wiejskiej gminy Rudki. Następnie zostały ponownie włączone pod okupację ZSSR w ramach Ukraińskiej SSR.