Tadeusz Kruczkowski

Tadeusz Kruczkowski (ur. 5 stycznia 1961 w Jaskółdach koło Brzostowicy) – białoruski historyk, działacz mniejszości polskiej na Białorusi, „prezes” Związku Polaków na Białorusi w latach 2000–2005, wykładowca Uniwersytetu Grodzieńskiego.

Uczył się w Liceum Pedagogicznym w Wołkowysku (1976–1980), później studiował historię na Uniwersytecie Grodzieńskim (1983–1988). Po jej ukończeniu przez kilka miesięcy wykładał w Katedrze Historii Uniwersytetu, po czym podjął studia doktoranckie w Instytucie Słowianozawstwa i Bałkanistyki Rosyjskiej Akademii Nauk. W 1993 uzyskał stopień doktora za pracę "Problematyka polska w rosyjskiej historiografii II połowy XIX wieku". Po powrocie na Białoruś został pracownikiem naukowym Katedry Historii Powszechnej Uniwersytetu Grodzieńskiego.

Od 1997 do 2000 stał na czele grodzieńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Naukowego. Honorowo pełnił również funkcję prezesa grodzieńskiego oddziału Związku Polaków na Białorusi.

Na V Nadzwyczajnym Zjeździe ZPB w listopadzie 2000 został wybrany prezesem organizacji, zastępując Tadeusza Gawina. Niedługo po swoim wyborze na prezesa ZPB oświadczył, że Związek nie będzie popierał żadnej opcji politycznej i będzie się zajmował wyłącznie sprawami polskimi, w tym szczególnie troszczył się o interesy Polaków na Białorusi. Jak twierdzą przeciwnicy Kruczkowskiego, po tym oświadczeniu organizacja zawiesiła wszystkie kontakty z białoruskimi organizacjami pozarządowymi oraz partiami opozycyjnymi.

W 2005 Tadeusz Kruczkowski przegrał wybory na prezesa ZPB. Wg oceny jednej strony, przyczyną porażki była krytyka stylu sprawowania władzy przez dotychczasowego prezesa, zbyt bliskie związki z reżimem Alaksandra Łukaszenki i białoruskim KGB, a także skandal obyczajowy, w jaki wplątany został przewodniczący. Po przegranych wyborach Kruczkowski nie zrezygnował z walki o władzę w Związku. W lipcu 2005 wspierany przez milicję i OMON wdarł się do siedziby organizacji w Grodnie, skąd zostali wyrzuceni działacze ZPB oraz kierownictwo, w tym Andżelika Borys. Krytycy wytykają mu fakt, że wystąpił w antypolskim filmie, wyemitowanym przez telewizję białoruską niedługo po marcowym zjeździe ZPB, oraz wziął aktywny udział w nadzwyczajnym, zaaranżowanym przez władze zjeździe na którym wybrano na przewodniczącego Józefa Łucznika. Za działania na szkodę Rzeczypospolitej Polskiej w 2005 roku Tadeusz Kruczkowski dostał zakaz wjazdu na 15 lat (według innych źródeł – dożywotnio.