Reinhard Tristian Eugen Heydrich

Reinhard Tristian Eugen Heydrich (ur. 7 marca 1904 Halle, zm. 4 czerwca 1942 Praga) — wysoki niemiecki dygnitarz nazistowski, jeden z kierowników hitlerowskiego aparatu terroru oraz SS-Obergruppenführer i generał policji. Ze względu na swe zbrodnie, często nazywany "Archaniołem Zła".

W 1922 roku wstąpił do niemieckiej marynarki wojennej (Reichsmarine) jako podchorąży, skąd po aferze obyczajowej w 1931 roku zwolniono go w stopniu porucznika. Po tym poznał młodą Linę von Osten, która została jego żoną. Miał z nią 3 synów (jeden z nich zmarł w wyniku wypadku samochodowego w 1943 roku) oraz córkę Marthę. Zaangażowanie rodziny Liny w NSDAP pomogło, gdy przedsiębiorcza małżonka zaaranżowała spotkanie Heydricha z Himmlerem w Monachium. Od czerwca 1931 roku był członkiem partii nazistowskiej NSDAP (jako członek SS miał nr 10120).

W lipcu 1932 roku otrzymał od Heinricha Himmlera polecenie stworzenia partyjnej służby bezpieczeństwa SD. Oprócz tego od marca 1933 roku był kierownikiem bawarskiej policji politycznej. W kwietniu 1934 roku został również szefem Tajnej Policji Państwowej (Gestapo) w Berlinie. Od stycznia 1935 roku był szefem Głównego Urzędu SD. Stał się zastępcą Himmlera i według niektórych, osobą numer trzy w nazistowskim aparacie władzy. W 1936 roku został kierownikiem policji bezpieczeństwa (Sipo) w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Rzeszy. Od 27 września 1939 do śmierci był szefem Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) i w ten sposób podlegały mu prawie wszystkie służby bezpieczeństwa i policyjne III Rzeszy.

W roku 1939 kierował akcją o kryptonimie Tannenberg, której celem była eksterminacja polskiej warstwy przywódczej i inteligencji. W jej wyniku zamordowano ponad 20 000 Polaków.

Doprowadził do tzw. "Prowokacji gliwickiej". Alfreda Naujocksa wyznaczył do zadania, które polegało na zaatakowaniu rozgłośni radiowej w Gliwicach, pojmaniu pracowników przez przebranych Niemców oraz wygłoszenie prowokacyjnego antyniemieckiego oświadczenia. Rzekoma napaść na radio była pretekstem do ataku na Polskę. Następnie w tym samym roku zorganizował akcję pojmania brytyjskich agentów z przygranicznego miasta w Holandii. Akcją tą dowodził zaufany człowiek Heydricha, Walter Schellenberg.

Heydrich 29 czerwca 1941 wydał rozkaz, w którym polecał wszystkim tzw. Einsatzgruppen policji i służb bezpieczeństwa (tzn. SS i SD) wykorzystanie polskich kół antykomunistycznych i ich nastrojów antyżydowskich do oczyszczenia z Żydów terenów polskich nowo zdobytych na Sowietach. Miało to być zrobione tak, aby nie pozostał żaden ślad wskazujący na SS.

20 stycznia 1942 roku był organizatorem konferencji w Wannsee, której celem było omówienie realizacji decyzji Hitlera dotyczącego wymordowania Żydów, nazywanego przez nazistów "ostatecznym rozwiązaniem kwestii żydowskiej w Europie". Ciekawostką jest, że sam Reinhard Heydrich był Mischlingiem. Według standardów III Rzeszy nie był czysty rasowo, ponieważ posiadał żydowskich przodków.

23 września 1941 roku został oddelegowany z Berlina do Protektoratu Czech i Moraw obejmując funkcję protektora. Zajął miejsce Konstantina von Neuratha. W stosunku do podległej mu ludności stosował metodę "kija i marchewki". Zachęcał Czechów i Słowaków do współpracy z okupantem, dawał podwyżki a także nadzieję, iż podporządkowująca się ludność nie będzie represjonowana. Uległość mieszkańców protektoratu uwidoczniła się nawet w momencie zamachu na Heydricha. Mieszkańcy Pragi obecni przy rannym protektorze pomagali mu, a nawet ścigali zbiegających zamachowców.

Samochód, w którym jechał i został śmiertelnie ranny Reinhard Heydrich. Zdjęcie z dnia zamachu

27 maja 1942 roku Heydrich został ciężko ranny w zamachu dokonanym na przedmieściach Pragi przez czeskich cichociemnych - Jozefa Gabčika, Jana Kubiša i Josefa Valčíka (pod kryptonimem operacja Anthropoid). Osiem dni później Heydrich zmarł w wyniku zakażenia krwi. W ramach odwetu za jego śmierć czeskie wsie Lidice i Leżaki zostały zrównane z ziemią, a ich ludność wymordowana bądź wywieziona do obozów koncentracyjnych.