59
56
Paul Otto Geibel
Paul Otto Geibel
Paul Otto Geibel

Paul Otto Geibel (ur. 10 czerwca 1898 w Dortmundzie, zm. 12 listopada 1966 w Warszawie), zbrodniarz nazistowski, wysoki urzędnik państwowy i funkcjonariusz III Rzeszy, SS-Brigadeführer und Generalmajor der Polizei, w czasie okupacji niemieckiej w Polsce dowódca SS i policji na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa, następnie dowódca Ordnungspolizei w Pradze. Następca Franza Kutschery. Brał udział w tłumieniu powstania warszawskiego i odpowiadał za szereg zbrodni popełnionych na ludności cywilnej. Po wojnie skazany w Czechosłowacji na 5 lat więzienia. Po odbyciu kary przekazany do Polski. Skazany przez polski wymiar sprawiedliwości na karę dożywotniego więzienia, popełnił samobójstwo w trakcie odbywania kary.

Geibel z zawodu był policjantem. Do NSDAP wstąpił w 1931 r., a od lipca 1938 r. służył w szeregach SS. Od 1940 r. pracował w Głównym Urzędzie Policji Porządkowej w Berlinie, gdzie doszedł do stanowiska Szefa Urzędu Personalnego w randze pułkownika żandarmerii.

W marcu 1944 r. Geibel miał objąć stanowisko dowódcy SS i policji w Gdańsku, lecz niespodziewanie Himmler mianował go dowódcą SS i policji na dystrykt warszawski. Na stanowisku tym zastąpił osławionego Franza Kutscherę, który zginął miesiąc wcześniej z rąk żołnierzy AK.

Jako dowódca SS i policji na dystrykt warszawski Geibel odpowiadał za wszystkie zbrodnie popełnione w tym okresie przez podległe mu służby, m.in. za rozstrzelanie 991 Polaków w egzekucjach, które miały miejsce w Warszawie od 4 marca do 22 maja 1944 r

W momencie wybuchu powstania Geibel kierował obroną tzw. "dzielnicy policyjnej". Po odparciu powstańczego ataku na siedzibę Gestapo przy Al. Szucha podległe mu oddziały dokonały krwawej rozprawy z mieszkańcami Śródmieścia Południowego. Tylko w pierwszych dniach sierpnia 1944 r. ludzie Geibla zamordowali od 5 do 10 tysięcy cywilów zamieszkujących okolice Al. Szucha (ofiarą rzezi padli zwłaszcza mieszkańcy ulic: Bagatela, Flory, Chocimskiej, Marszałkowskiej, Oleandrów, Litewskiej), których masowo rozstrzeliwano w ruinach GISZ i tzw. Ogródku Jordanowskim.

W następnych tygodniach gmach na Szucha pełnił rolę punktu rozdzielczego dla ludności z południowych, zajętych przez Niemców, dzielnic Warszawy. Podlegli Geiblowi gestapowcy dokonywali tam nadal egzekucji warszawiaków (zwłaszcza młodych mężczyzn i kobiet), których podejrzewano o udział w walkach. O rozmiarze zbrodni świadczy informacja zawarta w protokole Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie z czerwca 1946 r., że odnalezione w piwnicy przy al. Szucha 12/14 prochy ludzkie ważyły 5.578,5 kg.

Geibel sprawował ponadto ogólne dowództwo nad siłami policji, żandarmerii i SS na Mokotowie, które dopuściły się tam szeregu zbrodni wobec mieszkańców stolicy. Również na jego rozkaz więzione na Szucha kobiety w charakterze żywych tarcz pędzono przed niemieckimi czołgami w kierunku powstańczych barykad.

Po upadku powstania Geibel osobiście nadzorował wysiedlanie cywilnej ludności stolicy i operację metodycznego wyburzania miasta. Za zasługi w tłumieniu powstania Hitler awansował go 26 października 1944 r. do stopnia SS-Brigadeführera i generała majora policji. Odznaczono go również Krzyżem Żelaznym I klasy.

W styczniu 1945 r. Geibel został przeniesiony do Pragi na stanowisko dowódcy Ordnungspolizei, które pełnił do końca wojny.

2 maja 1947 r. Specjalny Sąd Narodowy w Pradze skazał Geibla na 5 lat ciężkiego więzienia za przynależność do SS. Po odbyciu kary został przekazany do Polski. Tam wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m. st. Warszawy w 1954 r. został skazany na karę dożywotniego więzienia za zbrodnie dokonane w trakcie tłumienia powstania warszawskiego.

Geibel odbywał karę w więzieniu w Strzelcach Opolskich. W 1956 r. Wydział Karny Sądu Wojewódzkiego w Opolu na posiedzeniu niejawnym "z uwagi na nienaganne zachowanie się skazanego w czasie odbywania kary i jego warunki osobiste wskazujące, że mimo tylko częściowego wykonania kary nie popełni on po zwolnieniu nowego przestępstwa" zwolnił Geibla z więzienia, po czym ten udał się do Warszawy po paszport.

Interwencja grupy wyższych oficerów Wojska Polskiego spowodowała ponowne osadzenie Geibla w więzieniu w Strzelcach Opolskich. Próba zwolnienia go w 1966 r. z więzienia przez ten sam sąd spowodowała przeniesienie go przez władze centralne do więzienia mokotowskiego w Warszawie, w którym popełnił samobójstwo 12 października 1966 r


Źródła

  • Zbrodnie okupanta w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku (w dokumentach), wydawnictwo MON, Warszawa 1962.
  • Adam Borkiewicz, Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej, Instytut wydawniczy PAX, Warszawa 1969 r.
  • Ernst Klee, Das Personenlexikon zum Dritten Reich, Frankfurt am Main 2007
  • Izabela i Stanisław Maliszewscy, Śródmieście Południowe. Warszawskie Termopile 1944, Wydawnictwo Askon, Warszawa 2001.
  • Jan Sidorowicz: Powstanie warszawskie – bez niedomówień.
  • Powstanie warszawskie 1944.
  • Mauzoleum Walki i Męczeństwa.
  • Wykaz śledztw prowadzonych w Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie.