385
203
Iwan Iwanowicz Gorgonow
Iwan Iwanowicz Gorgonow

Iwan Iwanowicz Gorgonow (ros. Иван Иванович Горгонов; ur. 1903, zm. 1994) – funkcjonariusz NKWD, w okresie II wojny światowej funkcjonariusz radzieckiego kontrwywiadu wojskowego Smiersz, generał major (od 26 maja 1943), zbrodniarz stalinowski.

Pochodził z rodziny chłopskiej. W latach 1925–1927 w Armii Czerwonej, od 1928 roku w organach OGPU. Od 1927 roku członek WKP(b).

W 1941 roku szef Specjalnego Oddziału NKWD Frontu Briańskiego i zastępca szefa Specjalnego Oddziału NKWD Frontu Północnego.

Od 29 kwietnia 1943 do maja 1946 naczelnik Oddziału I w centrali Smiersz w Moskwie (GUKR SMIERSZ NKO), odpowiedzialnego za kontrwywiadowcze zabezpieczenie centralnych instytucji Ludowego Komisariatu Obrony, m.in. Sztabu Generalnego Armii Czerwonej, sztabów frontów i armii oraz Głównego Zarządu Kontrwywiadu i podległych mu organów w sztabach frontów i armii.

W latach 1946–1951 naczelnik Zarządu Milicji Obwodu Moskiewskiego (UMGB). W 1952 roku ukończył zaocznie Instytut Pedagogiczny w Moskwie. Pozbawiony rangi generała majora postanowieniem № 2349–1118ss Rady Ministrów ZSRR z 23 listopada 1954 roku za "kompromitujące czyny niegodne wysokiej rangi generała podczas pracy w organach bezpieczeństwa państwowego". W 1955 roku usunięty z Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego za "naruszenie praworządności radzieckiej".

Odpowiedzialny jest m.in. za zbrodniczą „Obławę Augustowską”.

W 2011 roku rosyjski historyk Nikita Pietrow, wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Memoriał, opublikował odnalezioną w archiwach KGB szyfrowaną depeszę wysłaną w lipcu 1945 roku przez gen. Wiktora Abakumowa, dowódcę wojskowego kontrwywiadu Smiersz, do szefa NKWD Ławrentija Berii. Z depeszy wynikało, że 20 lipca z Moskwy do Olecka przybyła specjalna ekipa funkcjonariuszy Smiersza kierowana przez gen. Iwana Gorgonowa, mająca przeprowadzić "likwidację zatrzymanych w lasach augustowskich bandytów"[żołnierzy AK]. Likwidacją mieli dowodzić gen. Gorgonow oraz szef kontrwywiadu Smiersz 3 Frontu Białoruskiego gen. Paweł Zielenin. Liczba 592 osób, wymieniona w depeszy Abakumowa, odpowiada prawie dokładnie liczbie mieszkańców regionu zaginionych w czasie obławy. Według Nikity Pietrowa z depeszy wynika, że obława została przeprowadzona na osobisty rozkaz Józefa Stalina.


Odznaczenia

  • Order Lenina
  • Order Czerwonego Sztandaru
  • Order Suworowa II Klasy (13 września 1945)
  • Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (6 września 1947)