Ukraińska Narodowa Samoobrona (UNS, również Ukraińska Ludowa Samoobrona) – formacja zbrojna ukraińskiego ruchu nacjonalistycznego, utworzona w Galicji 3 czerwca 1943 przez OUN-B. Zorganizowana na bazie ukraińskiego podziemia w celu obrony ludności Galicji przed działaniami sowieckiej partyzantki zgrupowania Sydora Kowpaka oraz w celu likwidacji ludności polskiej Galicji [Małopolski Wschodniej].
W kwietniu 1943 utworzono pierwsze dwa kurenie UNS – „Siromanci” i „Mesnyky”. W lipcu 1943 pod dowództwem por. Ołeksandra Łućkiego Andrijenko przeprowadzono reorganizację istniejących oddziałów. Przeprowadzając masową mobilizację utworzono 5 kureni UNS:
UNS dzieliła się na kurenie, sotnie, czoty i roje, analogicznie do struktury UPA. W lecie 1943 UNS stoczyła szereg bitew z wojskami niemieckimi: m. in. koło Skolego (18 sierpnia), koło wsi Suchodoli i Łypowyci w powiecie dolińskim.
Po III Nadzwyczajnym Zjeździe OUN SD (21-25 sierpnia 1943) oddziały podzielono na dwie grupy:
W ostatnich miesiącach 1943 aktywność UNS spadła z powodu wprowadzenia od 2 października 1943 zasady rozstrzeliwania 10 zakładników za zabicie 1 niemieckiego żołnierza lub przedstawiciela władz okupacyjnych. UNS nie chciała więc zatargów z oddziałami niemieckiej policji.
W grudniu 1943 UNS weszła w skład UPA, tworząc grupę UPA-Zachód.
Literatura