745
553
Alfred Nossig
Alfred Nossig

Alfred Nossig - (ur. 18 kwietnia 1864 we Lwowie, zm. 22 lutego 1943 w Warszawie) – rzeźbiarz, dramatopisarz, librecista, żydowski działacz polityczny.

Urodził się we Lwowie w rodzinie żydowskiej; jego siostrą była Felicja Próchnik, żona Izydora Próchnika, matka Adama Próchnika (1892–1942).

W młodości propagował ideę asymilacji Żydów, czego wyrazem było wydawanie polskojęzycznego dziennika Ojczyzna. Wkrótce zmienił poglądy i stał się syjonistą. Jako pierwszy w Polsce w 1887 opublikował opracowanie dotyczące tego nurtu ideowego Próba rozwiązania kwestii żydowskiej. Uczestniczył w I Kongresie Syjonistycznym w Bazylei, gdzie popadł w konflikt z Theodorem Herzlem. Przez długi okres, aż do wybuchu wojny i przesiedlenia do getta warszawskiego mieszkał i pracował w Berlinie.

Działał na wielu polach – stworzył Żydowską Organizację Kolonizacyjną (AIKO), tworzył opracowania statystyczne dotyczące ludności żydowskiej, rzeźbił (Juda Machabeusz, Król Salomon), napisał libretto do Manru Ignacego Paderewskiego oraz dramaty Wygnanie Żydów i Król Syjonu.

Przebywając w getcie podejmował nieskuteczne próby nawiązania współpracy z Niemcami i uzyskania ich zgody i pomocy dla emigracji Żydów z Europy. Po walkach, które miały miejsce w getcie w styczniu 1943 przesłał do władz niemieckich informacje dotyczące ruchu oporu w getcie oraz istnienia i rozmieszczenia na terenie dzielnicy żydowskiej bunkrów. Na wieść o tym Żydowska Organizacja Bojowa wydała na niego wyrok śmierci, który został wykonany 22 lutego 1943 w jego warszawskim mieszkaniu przy ulicy Muranowskiej 43.

Został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie. Nie wiadomo gdzie znajduje się jego grób, gdyż do czasów obecnych zachował się jedynie fragment tabliczki z jego nagrobka.


Bibliografia

  • Jan Jagielski : Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 78. ISBN 83-90-66296-5.