OUN inaczej Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów a faktycznie Organizacja Ukraińskich Faszystów w Polsce, będąca od samego powstania agenturą hitlerowską w Polsce, działała przez cały okres II RP przeciwko państwu polskiemu a jego czołowi działacze, płatni agenci niemieccy w Polsce tacy jak Bandera, Łebed, Szuchewycz i inni przygotowywali się do rozprawy z państwem polskim [od środka] czekając na dogodną okazję do wskrzeszenia oficjalnej rebelii. Taka okazja nadarzyła się po 10 września 1939, kiedy sytuacja Wojska Polskiego stała się niekorzystna, pod wpływem OUN, doszło do licznych ukraińskich dezercji i dywersji z szeregów wojsk polskich broniących się przed atakami niemieckimi. Akcje dywersyjne OUN były tłumione przez siły Wojska Polskiego, zwłaszcza po próbie opanowania Stryja przez grupy specjalne OUN w nocy z 12 na 13 września, mającej charakter rebelii.

W dniach następnych doszło do podobnych wystąpień OUN w powiatach mieszanych narodowościowo, dywersje miały miejsce m.in. w Podhorcach, Borysławiu, Truskawcu, Mraźnicy, Żukotynie, Uryczu, w okolicach Mikołajowa i Żydaczowa.

Niejednokrotnie celem OUN było przejęcie władzy w poszczególnych miejscowościach przed wkroczeniem wojsk sowieckich i niemieckich. Dochodziło także do rozbrajania polskich żołnierzy, a nawet do sporadycznych potyczek z cofającymi się oddziałami Wojska Polskiego i policji. Doszło mordowania polskiej ludności cywilnej, niszczenia polskich symboli narodowych, dewastacji urzędów państwowych itd.

Przeciwko działaniom dywersyjnym Polacy wysłali duże siły policji oraz wojska. Stłumiono w ten sposób wystąpienia faszystów ukraińskich w Mikołajewie i Żydaczowie, po stoczeniu zaciętych walk. Na tle walk między OUN i polskimi siłami wojskowymi dochodziło do mordowania polskiej ludności cywilnej, w licznych akcjach brali udział faszyści z OUN.

We wsi Koniuchy i Potutory zginęło łącznie ok. 100 Polaków, a w Kolonii Jakubowice spalono 57 zagród i zamordowano ok. 20 Polaków. We wsi Sławentyn w powiecie Podhajce zabito dalszych 85 osób. Szczególne nasilenie akcji faszystów ukraińskich z OUN, przeciwko Polakom miało miejsce w powiatach Brzeżany i Podhajce. Ogółem w akcjach przeciwko polskiej ludności cywilnej we wrześniu i pażdzierniku 1939 zginęło ok. 2000 Polaków w Galicji Wschodniej i około 1000 na Wołyniu.(są to jednak zaniżone liczby ofiar).

Ogółem, w akcjach dywersyjnych prowadzonych przez oddziały OUN, w dniach pomiędzy 29 sierpnia a 23 września 1939, wzięło udział ok. 8000 osób, w większości członków grup faszystowskiej OUN. Akcje te objęły 183 miejscowości polskie.

We wrześniu 1939 roku na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, bojówki OUN wymordowały kilka tysięcy osób cywilnej ludności polskiej oraz żołnierzy WP z rozbitych oddziałów. Na obszarze jednego powiatu brzeżańskiego dokonało mordów 17 band zorganizowanych, pochodzących z przeszło 20 gromad tego powiatu. Najwięcej mordów popełniły bandy z Potoka (około 700 ofiar), z Leśnik (około 200 ofiar) i z Potutorów, razem około 1200 stwierdzonych ofiar a w samym rejonie Przemyślany - Rohatyń - Buczacz "z ręki ukraińskiej padło ok. 2000 uchodźców polskich.

17 września 1939r. w Bartatowie pod Lwowem, faszystowska bojówka OUN zabiła ponad 50 cywilnych Polaków a w Jaśniskach 32 schwytanych żołnierzy polskich spalono żywcem.

We wsi Szumlany i Sławentyn w powiecie brzeżańskim faszyści ukraińscy z OUN dokonali pierwszych masowych mordów [ludobójstwa] ludności polskiej zgodnie z dyrektywą OUN z 1929 roku.

Głównym celem rebelii OUN było wsparcie nacierającej na Polskę armii hitlerowskiej poprzez –dezercje wojskowe, sabotaż, dywersję, wiązanie od wewnątrz, znacznych polskich sił, wojska i policji skierowanych do tłumienia rebelii, co znacznie osłabiało zewnętrzną siłę obronną Polski. Podobnie zachowywał się tez OUN po 17 września, po ataku sowieckim na Polskę. Drugim celem OUN było przejecie siłą władzy na terenach polskich, przed wkroczeniem wojsk niemieckich i sowieckich, które połączone było z mordowaniem Polaków, niszczeniem symboli polskiej państwowości oraz grabieżą polskiego majątku narodowego i prywatnego.

Była to jednak przygrywka przed tym co czekało Polaków później, z apogeum w 1943 roku kiedy faszyści z UPA dokonali rzezi ludności polskiej na Wołyniu a później na Podolu , Małopolsce Wschodniej i we Lwowie. Było to ludobójstwo połączone z czystkami etnicznymi i grabieżą wszystkiego co polskie na niespotykaną skalę w świecie. Zbrodnie te do dzisiaj nie zostały osądzone z winy obecnych elit politycznych tak polskich jak i ukraińskich.

Mapa Małopolski Wschodniej - szkic

Mapa Małopolski Wschodniej

TARNOPOL - region, woj. tarnopolskie. 1943(?) Jedno z drzew polnej alei, nad którą terroryści OUN-UPA zawiesili transparent z napisem w przekładzie na język polski: „Droga do samostijnej Ukrainy". Na każdym drzewie oprawcy tworzyli z polskich dzieci tzw. wianuszki.

TARNOPOL - region, proyince of Tarnopol 1943(?). One of the trees on a fleld alley over which OUN-UPA terrorist hung a banner with an inscription translated into Polish: "Way to independent Ukrainę". On each tree torturers madę so called wreaths of Polish children.

KATARZYNÓWKA, pow. Łuck, woj. luckie. 7/8 maja 1943 Na planie troje dzieci: dwóch synków Piotra Mękali i Anieli z Gwiazdowskich -Janusz 1. 3 z połamanymi kończynami i Marek 1. 2 zakluty bagnetami, a w środku leży córeczka Stanisława Stefaniaka i Marii z Bojarczuków - Stasia 1. 5 z rozprutym i otwartym brzuszkiem i wnętrznościami na zewnątrz oraz połamanymi kończynami. Zbrodnia dokonana przez OUN-UPA.

PODJARKÓW, po w. Bóbrka, woj. lwowskie. 16 sierpień 1943 Jedna z dwóch rodzin Kle-szczyńskich w Podjarkowie zakatowana 16 sierpnia 1943 r. przez OUN-UPA. Na planie czteroosobowa rodzina - małżeństwo i dwoje dzieci. Ofiarom wydłubywa-no oczy, zadawano ciosy w głowę, przypalano dłonie, próbowano odrąbania kończyn górnych i dolnych oraz dłoni, zadawano kłute rany na całym ciele itp.

PODJARKÓW, district Bóbrka, province of Lvov. August 16, 1943. One of two families Kle-szczyriski in Podjarkow tor-tured and murdered on August 16, 1943 by OUN-UPA. In the foreground a four-member family -married couple and two children. Their eyes were picked out, they got blows on the heads, their hands were burnt. There were at-tempts to chop off their upper and lower limbs as weli as hands. They were stabbed all over their bo-dies, etc.

LUBYCZA KRÓLEWSKA - region leśny, pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie. 16 czerwiec 1944. Małe dziecko zamordowane przez banderowców (UPA), podczas zbiorowego mordu dokonanego na pasażerach narodowości polskiej, z zatrzymanego podstępem pociągu.

LUBYCZA KRÓLEWSKA - forest region, district Rawa Ruska, proyince of Lvov, Juhe 16, 1944. A smali child murdered by (UPA) bandits called banderowcy dur-ing shaughter committed on Polish passegers from the stopped deceitfully train. The picture was archivally masted W-3429.

LUBYCZA KRÓLEWSKA - region, pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie. 16 czerwiec 1944 Fragment lasu - miejsca kaźni pasażerów pociągu relacji Bełżec-RawaRuska-Lwów. Na ziemi leżą polskie ofiary banderowskiego terroru (UPA).

LUBYCZA KRÓLEWSKA - forest region, district Rawa Ruska, proyince of Lvov. June 16, 1944. A fragment of the forest - place of slaughter of the passengers of the train Bełżec-Rawa Ruska-Lvov. On the ground there are Polish victims of the terror by UIA called banderowcy.

LUBYCZA KRÓLEWSKA - region, pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie. 16 czerwiec 1944 Fragment lasu - miejsca kaźni. Polki zamordowane przez banderowców.

LUBYCZA KRÓLEWSKA, district Rawa Ruska, province of Lvov. June 16, 1944. A fragment of forest - slaughter place. A Polish woman murdered by UPA called-banderowcy.

PODJARKÓW, pow. Bóbrka, woj. lwowskie. 16 sierpień 1943 Widok wnętrza domu polskiej rodziny Kleszczyńskich w Podjarkowie, po napadzie terrorystów UPA 16 sierpnia 1943. Na planie widoczne są sznury zwane przez banderowców krepulcami używane do zadawania wymyślnych mąk i duszenia polskich ofiar (na wzór katyńskich).

PODJARKÓW, district Bóbrka, province of Lvov. August 16, 1943. The view of the insight of the house of a Polish family Kleszczyński in Podjarków after an attack of UPA terrorists on August 16, 1943. In the picture we can see ropes used to inflicting elaborate tortures and strangling of Polish yictims (like in Katyń).

BŁOŻEW GÓRNA, pow. Dobromil, woj. lwowskie. 10 listopad 1943. W przeddzień - wigilię Narodowego Święta Niepodległości - 11 listopada, UPA dokonała napadu na 14 Polaków, m.in. na rodzinę Suchaja, stosując różne okrucieństwa. Na planie zamordowana Maria Grabowska ur. Suchaj 1. 25 z córeczką Krystyną I. 3. Matka pokłuta była bagnetem, zaś córka miała złamaną szczękę i rozpruty brzuszek.

BŁOŻEW GÓRNA, district Dobromil, province of Lvov. November 10, 1943. On day before - Eve the National Independence Day - November II, UPA attacked 14 Polish people, among others on the family of Suchaj, committing various atrocities. In the picture - murdered Maria Grabowska 25 years old with daughter Krystyna 3 years old. The mother was stabbed with a bayonet and the daughter had broken jaw and ripped abdomen.

POŁÓWCE - region, las zw. Rosochacz, pow. Czortkdw, woj. tarnopolskie. W zbliżeniu jest 26 nagich zwłok polskich mieszkańców wsi Połówce, uprowadzonych z 16 na 17 stycznia 1944 r. do oddalonego o kilkanaście kilometrów lasu zw. Rosochacz i tam zamęczonych przez UPA. Na pierwszym planie widoczne są na szyjach i nogach ofiar sznury, przy pomocy których duszono prawdopodobnie ofiary. Fot. nieznany, funkcjonariusz „Kripo".

POŁÓWCE - region, forest called Rosochacz, district Czortków. Proyince of Tarnopol. In the close-up there arę 26 naked corpses of Polish inhabitants of yillage Połówce taken on January 16-17, 1944 to the forest called Rosochacz at a distance of any where from ten to twenty kilometres. They were tortured and killed by UPA. In the foreground we can see the ropes on the necks and legs of the yictims which were used, probably, to strangle the yictims. Unknown author, functionary of "Kripo".

BUSZCZE, pow. Brzeżany, woj. tarnopol- skie. 22 styczeń 1944 Ofiara banderowskiego mordu - Michał Kuziów 1. 60 narodowości polskiej - dokonanego we wsi Buszcze przez UPA.

BUSZCZE, district Brzeżany, province of Tarnopol. January 22, 1944. A yictim of murder by bands UPA - Polish Michał Kuziów 60 years old (banderowcy).

PODJARKÓW, pow. Bóbrka, woj. lwowskie. 16 sierpień 1943 Kleszczyński ojciec czteroosobowej polskiej rodziny w Podjarkowie torturowany przez OUN-UPA. Widoczna jest zmasakrowana twarz, wydłubane oko, cios w głowę, rany cięte i inne.

PODJARKÓW, district Bóbrka, province of Lvov. August 16, 1943. Kleszczyński, father of a four-member Polish family in Podjarkow tortured by OUN-UIA. We can see a savagely injured face, picked out eye, blow on die head, cut wounds and others.

PODJARKÓW, pow. Bóbrka, woj. lwowskie. 16 sierpień 1943 Kleszczyńska z czteroosobowej polskiej rodziny, zamęczona przez OUN-UPA. Widoczne wydłubanie oka, rany głowy, próba odrąbania dłoni oraz inne tortury.

PODJARKÓW, district Bóbrka, province of Lvov. August 16, 1943. Kleszczyńska, from a four-member Polish family tortured and killed by OUN-UIA. We can see a picked out eye, injures of the head, attempts to chop off the hand and other tortures.

MAGDALÓWKA, pow. Skałat, woj. tarnopolskie. marzec 1944 Katarzyna Horwath z Chabłów 1. 55, matka księdza rzymskokatolickiego Jana Horwatha. Widok z roku 1951 po operacji plastycznej. Terroryści UPA prawie całkiem odcięli jej nos oraz górną wargę, wybili większość zębów, wykluli lewe oko i poważnie uszkodzili oko prawe. W tę tragiczną noc marcową, zginęli okrutną śmiercią jeszcze inni członkowie tej polskiej rodziny, a ich mienie napastnicy zagrabili, np. ubrania, pościel i ręczniki.

MAGDALÓWKA, district Skałat, province of Tarnopol. March 1944. Katarzyna Horwath (maiden name Chablow) 55 years old, mother of a Roman-Catholic priest Jan Horwath. - The view from 1951 after plastic surgery. UPA terrorists almost completely cut of the nose and upper lip, put nut most of her teeth, picked out the left eye and seri-ously damaged the right eye. In that tragic night in March other members of this Polish family died cruelly and their possessions were robbed by the aggressors.

PODJARKOW, pow. Bóbrka, woj. lwowskie. 16 sierpień 1943 Kleszczyńska, członek polskiej rodziny w Podjarkowie -ofiara napadu OUN-UPA. Skutek ciosu siekiery napastnika usiłującego odrąbać prawą rękę i ucho oraz zadawanych mąk - okrągła rana kłuta na lewym ramieniu oraz szeroka rana na przedramieniu prawej ręki, prawdopodobnie od jej przypalania.

PODJARKOW, district Bóbrka, province of Lvov. August 16, 1943. Kleszczyńska, a member of a Polish family in Podjarkow - victim of OUN-UIA attack. We can see the result of an axe blow of the aggressor trying to chop off the right arm and ear as well as the result of tortures - a round cut injury on the left shoulder and a wide injury on the right fore-arm, probably from burning.

WOLA OSTROWIECKA: teren, sierpień 1992 W dniach 17-22 sierpnia 1992 r. przeprowadzona została ekshumacja kilkuset ofiar - Polaków wsi Ostrówki i Wola Ostrowiecka, zamordowanych przez UPA 30 sierpnia 1945 r. Na fotografii część kości długich wydobytych ze zbiorowej mogiły na terenie Woli Ostrowieckiej. Obok stoi Leon Popek.

WOLA OSTROWIECKA -region, August 1992. On August 17-22, 1992 exhumation of hungreds ef yictims - Polish people from yillages Ostrówki and Wola Ostrowiecka murdered by UIA on August 30, 1943 was carried out. In the picture there arę parts of long bones taken out from the common grave in the region of Wola Ostrowiecka. Next to it Leon Popek is standing.

WOLA OSTROWIECKA, pow. Luboml, woj. łuckie. Okres po 1945 r. Widok terenu, na którym położona była wieś Wola Ostrowiecka spalona doszczętnie przez UPA 30 sierpnia 1943 r., a jej mieszkańcy wymordowani. Drzewa na planie, to w przybliżeniu centrum wioski.

WOLA OSTROWIECKA, district Luboml, province of Łuck. Period after 1945. A view af the area where there was yillage Wola Ostrowiecka burned by UIA on August 30, 1943 and its inhabitants -murdered. The trees in the picture arę probably in the centre of the yillage.

BUSZCZE, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie. 22 styczeń 1944 Na planie jedna z ofiar masowej rzezi - Stanisław Kuziów 1. 16, narodowości polskiej, zamęczony przez UPA. Widoczne są rozpruty brzuch oraz rany kłute - szersza i okrągłe mniejsze. W krytycznym dniu banderowcy spalili kilka polskich zagród i zadali okrutną śmierć co najmniej 37 Polakom, w tym było 7 kobiet i 3 małych dzieci. Rannych było 13 osób.

BUSZCZE, district Brzeżany, province of Tarnopol. January 22, 1944. In the foreground one of the vic-tims of slaughter - Stanisław Kuziów 16 years old, Polish, tor-tured and killed by UIA. We can see the ripped abdomen and stabs - a wider one and round smaller ones. On the critical day the bands UIA burned a few Polish farms and murdered at least 37 Polish people including 7 children. 13 people were injured.

BUSZCZE, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie. 22 styczeń 1944 Polacy - Ignacy Zamojski l.60 i Katarzyna Zamojska l.15 - ofiary rzezi dokonanej przez UPA we wsi Buszcze. W środku widocznyjest gruby sznur-pęda prawdopodobnie narzędzie zadawania tortur.

BUSZCZE, district Brzeżany, province of Tarnopol. January 22, 1944. Polish people Ignacy Zamojski 60 years old and Katarzyna Zamojska 15 years old - victims of slaughter committed by UIA in village Buszcze. In the middle we can see a thick rope-loop, prob-ably a tool of tortures.

CHAŁUPKI, przysiółek wsi Barszczowice, pow. Lwów, woj. lwowskie. 27-28 luty 1944 Krzyż wiernych kościoła obrządku łacińskiego w Chałupkach, ocalały z pożogi podczas napadu terrorystów UPA na polskich mieszkańców.

CHAŁUPKI, a hamlet of yillage Barszczowice, dis-trict Lvov, province of Lvov. February 27-28, 1944. A cross of the worshippers of the Church of Łatin site at Chałupki which avoided damaging in the conflagration during the attack of UIA terrorists on its Polish inhabitants.

KAROLÓWKA - region, pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie. 29 luty 1944 Widok przed pogrzebem w Łukowcu, po przewiezieniu ofiar z lasu koło Karolówki. Czterech polskich młodzieńców z Karolówki: Burdzy, Groszek i bracia Bednarzowie - ofiary napadu dokonanego przez terrorystów UPA w przydrożnym lesie, gdzie zostali na drzewach powieszeni, a ich powóz konny którym jechali, napastnicy zagrabili.

KAROLÓWKA -region, district Rohatyn, proyince of Stanisławów. February 29, 1944. The view before funeral at Łukowiec after bringing the yictims from the forest near Karolowka. In the picture there arę young Polish men from Karolowka: Burdzy, Groszek and brothers Bednarz - yictims of an attack committed by UIA iii the roadside forest where they were hanged on trees and their horsecart, they had been trayelling in, was robbed by the aggressors.

TOMASZÓW LUBELSKI, woj. lubelskie. Kondukt pogrzebowy w Tomaszowie Lubelskim, pomordowanych polskich pasażerów pociągu relacji Belżec-Rawa Ru-ska-Lwów w dniu 16 czerwca 1944 r., w lesie koło Lubyczy Królewskiej przez UPA.

TOMASZÓW LUBELSKI, province of Lublin. A funeral procession in Tomaszów Lubelski of the cruelly murdered Polish passengers of the train Bełżec-Rawa Ruska-Lvov on June 16, 1944 in die forest near Lubycza Królewska by UIA.

BEŁŻEC - pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie, czerwiec 1944 Cmentarz rzymsko-katolicki w Bełżcu. Pogrzeb pomordowanych w lesie koło Lubyczy Królewskiej przez banderowców.

BEŁŻEC - district Rawa Ruska, province of Lvov. June 1944. The Roman-Catholic cemetery in Bełżec. The funeral of the murdered Polish in the forest near Lubycza Królewska by UIA.

BEŁŻEC - pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie, czerwiec 1944 Tablica na cmentarzu rzymsko-katolickim w Bełżcu. Ofiary napadu koło Lubyczy Królewskiej, dokonanego przez UPA.

BEŁŻEC - district Rawa Ruska, proyince of Lvov. June 1944. The place in the Roman-Catholic cemetery in Bełżec commemorating the yictims of tbe attack near Lubycza Królewska cannitted by UIA.