28
28
24
29
Waręż
herb Waręża
Herb Waręża

Waręż – obecnie wieś (do 1934 miasteczko polskie) Do 17 września 1939 leżał w woj. lwowskim, a do 15 lutego 1951 w woj. lubelskim (powiat hrubieszowski) jako siedziba gminy Waręż.

Miasteczko zostało założone w 1538 przez Feliksa Oszczowskiego z Oszczowa na mocy przywileju króla Zygmunta I Starego. W okresie międzywojennym znajdował się w województwie lwowskim, w powiecie sokalskim. W 1688 roku Marek Matczyński założył w Warężu kolegium pijarów; do nauczycieli należał m.in. Ignacy Zaborowski, autor pierwszych polskich tablic logarytmicznych (1787).

Od 1939 był pod okupacją ZSSR, a od 1941 pod okupacją Niemiec. Od 1944 należał do Polski, po czym ponownie 15 lutego 1951 (na podstawie przymusowej umowy o zamianie granic) trafił pod okupację ZSRR, gdzie zmieniono nazwę na Nowoukrainka (do 1989). Do 1951 roku Waręż był siedzibą gminy Waręż na terenie Polski, która po anekt0waniu Waręża do ZSRR została przemianowana na gminę Hulcze, a siedziba przeniesiona do Hulcza. Od 1991 Waręż znajduje się pod administracją ukraińską gdzie jego status z miasteczka zmieniono na wieś.

W Warężu urodził się w 1878 roku generał Bolesław Popowicz.

Najbardziej znanym zabytkiem Waręża jest kościół św. Marka (pijarów) z XVII wieku który popada w ruinę celowo nie remontowany przez administrację ukraińską aby zatrzeć ślady polskości tych ziem.