Wołodymyr Szczyhelskyj

Wołodymyr Szczyhelskyj, ps. „Burłaka” (ur. 18 sierpnia 1920, Lwów - zm. 7 kwietnia 1949 w Rzeszowie) – ukraiński faszysta i zbrodniarz, porucznik UPA, za przestępstwa popełnione na terenie Polski został skazany na karę śmierci.

Uczęszczał do gimnazjum we Lwowie, w VI klasie porzucił naukę, pracował jako sprzedawca. W 1938 walczył w obronie Ukrainy Karpackiej, następnie przedarł się do Rumunii. W 1939 został przerzucony do Niemiec na szkolenie dywersyjne Abwehry. W 1940 przerzucony na teren Związku Radzieckiego, przekazywał stamtąd informacje wywiadowcze. W drugiej połowie 1941 został komendantem posterunku pomocniczej policji ukraińskiej w Wojtkowej, później również w Kuźminie, Jaworniku Ruskim i Medyce.

Przez kilka dni dowodził kureniem utworzonym z 3 sotni składających się z byłych policjantów ukraińskich. Kureń pod jego osobistym dowództwem wziął udział 6 sierpnia 1944 r. w rozstrzelaniu Polaków w Baligrodzie

W okolicy Radziejowej kureń "Burłaki" zaatakował sowieckich partyzantów. Rosjanie odparli atak Ukraińców. Sześciu banderowców zostało zabitych, reszta się rozpierzchła. Upowcy z kurenia "Burłaki" zebrali się ponownie w Żernicy Wyżnej. Tutaj 8 sierpnia kureń przeformowano a dowództwo powierzono Wasylowi Mizernemu ps. "Ren". "Burłace" pozostawiono dowództwo sotni.

Był dowódcą sotni „Udarnyky 4” (94 a), zorganizowanej przez niego 25 czerwca 1944, wchodzącej w skład 2 kurenia "Udarnyky" pod dowództwem „Bajdy”. Pod koniec 1947 przebił się z sotnią na teren Czechosłowacji, kierując się do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Niemczech. Sotnia została okrążona i częściowo rozbita, a sam „Burłaka” ujawnił się po zagwarantowaniu mu bezpieczeństwa. W 1948 został wydany władzom polskim. W czasie śledztwa przyznał się do kierowania mordem Polaków w Baligrodzie. W uzasadnieniu do aktu oskarżenia pojawił się zarzut kierowania tą zbrodnią. Z nieznanych powodów formalnie jednak nie postawiono mu tego zarzutu. Za zbrodnię w Baligrodzie nie został osądzony. Za przestępstwa popełnione na terenie Polski Szczygielski został skazany na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie. Wyrok wykonano poprzez rozstrzelanie 7 kwietnia 1949 r. w więzieniu w zamku rzeszowskim.

Literatura

• Artur Brożyniak, Masowy mord w Baligrodzie 6 sierpnia 1944 r.
• Antoni B. Szcześniak, Wiesław Z. Szota - "Droga do nikąd. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i jej likwidacja w Polsce", MON, Warszawa 1973