310
306
Reiner Stahel
Reiner Stahel
Reiner Stahel

Reiner Stahel, (ur. 5 stycznia 1892 w Bie­le­feld, zm. 1952 lub 1955 w ZSRR) – niemiecki zbrodniarz wojenny, w stopniu generała-porucznika (generalleutnant), urzę­d­nik państwowy. Dowódca nie­mie­c­kie­go garnizonu Wilna w czasie operacji „Os­tra Brama”, dowódca garnizonu War­sza­wy na początku powstania war­sza­w­skie­go, od 22 sierpnia 1944 szef nie­mie­c­kie­go garnizonu Bukaresztu. Aresztowany w Rumunii przez NKWD, resztę życia spę­dził w sowieckich łagrach.

Reiner Stahel walczył podczas I wojny świa­to­wej jako porucznik 130. pułku pie­cho­ty w 27. batalionie strzelców. Pod ko­niec wojny wstąpił do armii fińskiej. W 1933 był w niej podpułkownikiem i szefem korpusu ochronnego w Abo. Pod koniec 1933 został kapitanem w Ministerstwie Lotnictwa Rzeszy, gdzie przyczynił się do rozwoju nie­mie­c­kiej broni przeciwlotniczej. W 1938 został dowódcą 71. dywizjonu za­pa­so­we­go artylerii przeciwlotniczej, a w czerwcu 1940 dowódcą grupy dział plot. Augsburg. Wkrótce potem został oficerem inspekcyjnym Luftwaffe w wolnej części Francji, a od marca 1941 dowódcą 9. pułku artylerii plot. Z pułkiem tym brał udział w walkach w południowej Rosji. Za dokonania obronne swojego pułku został odznaczony 18.I.1942 Krzyżem Rycerskim Żelaznego Krzyża. 1.III.1942 mianowany pułkownikiem. Podczas walk obronnych pod koniec 1942, jako dowódca grupy bojowej Luftwaffe, bronił odcinka frontu południowo-wschodniego w Rosji, za co został odznaczony 4.I.1943 Liśćmi Dębu Krzyża Rycerskiego. 21.I.1943 awansował do stopnia generała majora. W lipcu 1943 objął 2. brygadę artylerii plot. we Włoszech.

Była ona odpowiedzialna za obronę drogi z Mesyny. Po oderwaniu się Włoch od koalicji z Niemcami, Reiner Stahel był od października 1943 woj­sko­wym komendantem Rzymu, a od lipca 1944 dowódcą obrony miasta-twierdzy Wilna. Za związanie znacznych sił nieprzyjacielskich pod twierdzą został odznaczony 28.VII.1944 Mieczami do Liści Dębowych Krzyża Ry­cer­skie­go oraz awansowany do stopnia generała porucznika. Wtedy też został wyznaczony komendantem obrony Warszawy.

1.VIII.1944 ok. godz. 16:30 zarządził alarm garnizonu warszawskiego - otrzy­mał wcześniej ostrzeżenie od Dowódcy SS- i Policji na Dystrykt War­sza­w­ski SS-Brigadeführera Geibela. Po wybuchu Powstania War­sza­w­skie­go został wraz ze swoim sztabem otoczony w Pałacu Saskim i praktycznie stracił możliwości dowodzenia.

Wkrótce podporządkowano go von dem Bachowi. Dopiero 7.VIII.1944 czo­łów­kom Dirlewangera udało się dotrzeć do kwatery Stahela i częściowo znieść jego blokadę. Reiner Stahel na żądanie dowództwa 9. Armii op­ra­co­wał 23.VIII.1944 tajną instrukcję "Doświadczenia z powstania w War­sza­wie" ["Erfahrungen über den Aufstand in Warschau"] z przeznaczeniem dla dowództwa armii niemieckiej w Norwegii.

24.VIII.1944 gen. Stahel został odwołany z Warszawy i wyznaczony na po­do­b­ną funkcję w stolicy Rumunii. 25.VIII.1944 wylądował na lotnisku w Bu­ka­re­sz­cie i ponownie znalazł się w tarapatach: 20.IX.1944 został are­sz­to­wa­ny przez Sowietów wraz z marszałkiem Antonescu i przewieziony do Mo­s­kwy. Zeznania na temat Powstania Warszawskiego złożył w trzynastu pun­k­tach i własnoręcznie podpisał 28.IV.1945.

Zmarł w 1955 w rosyjskim łagrze na atak serca, gdy przekazano mu wia­do­mość o jego uwolnieniu. W/g rosyjskich źródeł zmarł 30.XI.1952 w mo­s­kie­w­skim Centralu Włodzimierskim (ros. "Władimirskij Central") - więzieniu przejściowym dla kryminalistów.