605
392
594
Plac Stu Straconych

Plac Stu Straconych (przed wojną Plac Stodół) w Zgierzu - miejsce publicznej egzekucji 100 Polaków (96 mężczyzn i 4 kobiet) w dniu 20 marca 1942 roku, przewiezionych z Łodzi głównie z więzienia gestapo przy ul. Sterlinga oraz z Radogoszcza. Kobiety zostały przywiezione z wiezienia przy ul. Gdańskiej (w tym żona Józefa Mierzyńskiego - Joanna). Na rozstrzelanie szli w siedmiu grupach - sześć grup po piętnastu, ostatnia liczyła dziewięć osób, setnym był inwalida zastrzelony w miejscu pochowania. Wśród rozstrzelanych znajdował się Kazimierz Kowalski, przedwojenny prezes Stronnictwa Narodowego

Była to największa publiczna egzekucja nie tylko na terenie Kraju Warty, ale i na terenie całego okupowanego przez Niemców obszaru Polski. Hitlerowcy spędzili na nią około 6 tysięcy mieszkańców Zgierza i okolic, spośród których wybrano losowo 100 mężczyzn jako zakładników odpowiadających życiem za niezakłócony jej przebieg. Mord był odwetem za zastrzelenie dwóch funkcjonariuszy policji niemieckiej przez sierżanta WP Józefa Mierzyńskiego. Pomimo, że władze znały sprawcę, ale celem sterroryzowania narodu polskiego zastosowały zbiorową odpowiedzialność.

Plac Stu Straconych
Zbiorowa mogiła 100 rozstrzelanych Polaków w lasach w okolicy miejscowości Lućmierz-Las

Ciała ofiar zakopane zostały na terenie lasu lućmierskiego. Dziś upamiętnia to miejsce, oprócz zaznaczonego w lesie miejsca pochówku, niewielki obelisk stojący przy drodze ze Zgierza do Ozorkowa (fragment trasy Łódź-Gdańsk).

Natomiast w miejscu egzekucji (ówczesne wysypisko śmieci) stoi pomnik upamiętniający ofiary mordu. Obok parku przebiega Szlak pamięci ofiar hitlerowskiego ludobójstwa.



Wykaz 99 osób ustalonych na podstawie akt gestapo:


A

  • Antoni Adamiak (ur. 24 stycznia 1921 w Kaliszu)
  • Jerzy Ast (ur. 2 stycznia 1923 w Kaliszu)

B

  • Feliks Balcerzak (ur. 18 lutego 1915)
  • Kazimierz Jan Barczyński (ur. 7 czerwca 1917 w Kaliszu)
  • Bolesław Bednarowicz (ur. 31 sierpnia 1889 w Oświęcinach)
  • Krystyna Bujnowska (ur. 10 lutego 1916 w Łasku)
  • Stanisław Bujnowski (ur. 7 stycznia 1910 w Łasku)

C

  • Stefan Chamczyk (ur. 1 stycznia 1901 w Łodzi)
  • Józef Chodera (ur. 26 sierpnia 1912)
  • Andrzej Chudzik (ur. 21 listopada 1903)
  • Henryk Cyran (ur. 30 lipca 1918)
  • Edmund Czechowski (ur. 19 października 1896 w Poznaniu)

D

  • Henryk Dratkiewicz (ur. 21 czerwca 1908)
  • Władysław Dzierżyński (ur. 4 marca 1881 w Dzierżynowie, neurolog)
  • Hieronim Feja (ur. 14 stycznia 1903)
  • Andrzej Fercz (ur. 5 sierpnia 1892)

G

  • Wacław Górecki (28 listopada 1906)
  • Józef Goszkiewicz (ur. 12 marca 1920 w Łodzi)
  • Edward Góźdź (ur. 23 sierpnia 1918 w Kaliszu)
  • Napoleon Ludwik Gruszecki (ur. 5 lutego 1914 w Łodzi)
  • Józef Gruszki (ur. 8 grudnia 1911)

J

  • Feliks Jacolik (ur. 31 sierpnia 1911 w Ruminie k. Konina)
  • Zygmunt Kacper Jankowski (ur. 6 stycznia 1881 w Mińsku Mazowieckim)
  • Zygmunt Jarzębowski (ur. 13 kwietnia 1899)
  • Kazimierz Zygmunt Jasiński (ur. 4 lipca 1879 w Nowej Soli)

K

  • Antoni Kalinowski (ur. 5 grudnia 1894 w Łodzi)
  • Wacław Kałuczniak (ur. 12 grudnia 1914)
  • Karol Kaczmarek (ur. 20 listopada 1902)
  • Franz Kaczmarek (ur. 25 marca 1913)
  • Stefan Karowski (ur. 18 kwietnia 1906)
  • Zygmunt Kit (ur. 24 kwietnia 1910 w Kaliszu)
  • Władysław Kowalczyk (ur. 3 lutego 1901)
  • Bolesław Kowalski (ur. 6 kwietnia 1894 w Balinie)
  • Kazimierz Józef Kowalski (ur. 2 marca 1902, adwokat, działacz SN
  • Henryk Kruczkowski (ur. 13 marca 1913 w Tykadłowie)
  • Bolesław Kubiak (ur. 1 grudnia 1896 w Łodzi)
  • Stefan Kubiak (ur. 10 lipca 1911 w Łodzi)
  • Wiktor Kuligowski (ur. 18 października 1910 w Kaliszu)
  • Stanisław Kupczak (ur. 5 listopada 1920 w Częstochowie)
  • Zenon Kurasiński (ur. 1 lutego 1918 w Kościółkach k. Kalisza)

L

  • Edward Laskowski (ur. 14 kwietnia 1920)

M

  • Kazimierz Machalski (ur. 13 października 1908 w Łodzi)
  • Tadeusz Mackiewicz (ur. 16 października 1911)
  • Ignacy Mak (ur. 23 stycznia 1910 w Dymku)
  • Feliks Marczewski (ur. 23 maja 1913 w Wieluniu)
  • Michał Matusiak (ur. 17 września 1919 w Kaliszu)
  • Joanna Mierzyńska (ur. 27 maja 1915)
  • Stanisław Mila (ur. 6 stycznia 1897 w Aleksandrowie)
  • Aleksander Misiewicz (ur. 6 maja 1894)
  • Czesław Molenda (ur. 25 stycznia 1912)
  • Stanisław Mroczek (ur. 8 maja 1905 w Łodzi)

N

  • Józef Napierała (ur. 3 grudnia 1907)
  • Marian Nissner (ur. 25 marca 1895)
  • Jan Kacper Nowicki (ur. 27 grudnia 1901 w Pabianicach)

O

  • Franciszek Ofic (ur. 28 sierpnia 1894 w Aleksandrowie)
  • Klemens Ostojski (ur. 16 września 1903 w Łodzi)

P

  • Tadeusz Pakuła (ur. 9 grudnia 1911 w Łodzi)
  • Michał Paluszkiewicz (ur. 18 września 1887 w Kłodawie)
  • Roman Pasikowski (ur. 31 marca 1906)
  • Stefan Pawłowski (ur. 16 marca 1889 w Łomży)
  • Ignacy Piechota (ur. 10 stycznia 1901 w Krzywcu)
  • Janina Pieczkowska (ur. 27 grudnia 1894)
  • Marian Pieczkowski (ur. 15 sierpnia 1920)
  • Adam Pietrzak (ur. 24 grudnia 1907)
  • Witold Piotrowski (ur. 29 grudnia 1915)
  • Władysław Pol (ur. 17 stycznia 1903 w Łodzi)
  • Stanisław Przelaskowski (ur. 7 kwietnia 1907 w Albany w USA)
  • Antoni Przesławski (ur. 7 września 1920)

R

  • Stanisław Romanowski (ur. 8 maja 1893)
  • Zenon Rychlowski (ur. 26 listopada 1914)

S

  • Kazimierz Sekura (ur. 4 stycznia 1907)
  • Wacław Sieradzki (ur. 16 lutego 1915)
  • Dionizy Sikorski (ur. 8 kwietnia 1893 w Białej Rawskiej)
  • Stefan Siewek (ur. 21 marca 1901)
  • Kazimierz Siwiński (ur. 1 marca 1910 w Mniszkach)
  • Leonard Skrzekotowski (ur. 11 kwietnia 1896 w Łodzi)
  • Tadeusz Sobański (ur. 4 lutego 1907)
  • Czesław Sobieraj (ur. 12 listopada 1912 w Łodzi)
  • Eugeniusz Sroka (ur. 9 lipca 1923 w Wieluniu)
  • Aleksander Stachurski (ur. 30 stycznia 1893)
  • Kazimierz Sygulski (ur. 14 stycznia 1923)
  • Władysław Szubert (ur. 1 stycznia 1910 w Łodzi)
  • Konstanty Szurczak (ur. 23 września 1904 w Kaliszu)
  • Franciszek Szurek *ur. 1 grudnia 1916 w Kaliszu)

Ś

  • Józef Świątczak (ur. 8 marca 1919 w Uniejowie)

T

  • Leon Trela (ur. 3 kwietnia 1909)
  • Wacław Tucholski (ur. 8 października 1894)

W

  • Jerzy Wiesławski (ur. 14 czerwca 1906)
  • Bolesław Wiśniewski (ur. 14 kwietnia 1917)
  • Józef Włodarz (ur. 6 sierpnia 1910)
  • Jerzy Wnukowski (ur. 28 kwietnia 1918 w Łodzi)

Z

  • Stanisław Zaborowski (ur. 23 października 1884)
  • Romuald Zagórowski (ur. 11 kwietnia 1920)
  • Emilia Zajewska (ur. 8 lutego 1905)
  • Jan Zelechowski (ur. 9 sierpnia 1902)
  • Ryszard Zieliński (ur. 12 października 1922 w Kaliszu)
  • Józef Zimny (ur. 22 grudnia 1911 w Dobrzecu k. kalisza)
  • Wacław Zimny (ur. 11 lutego 1905)
  • Bolesław Ziółkowski (ur. 12 marca 1901 w Nowych Chojnach