Kedyw (Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej) – wydzielony pion organizacyjny Armii Krajowej.

Odznaka pamiątkowa

Formowanie Kedywu

Rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana Roweckiego "Grota", wydany 22 stycznia 1943 noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką bieżącą i realizujących ją. Postanowiono połączyć dotychczasowe wysiłki Związku Odwetu i Wachlarza i wzmocnienie ich osobami dotychczas nie biorącymi udziału w walce czynnej.

Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie tak w KG, jak w komendach Obszarów i Okręgów "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw" (Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności z komendantami Okręgów i Obszarów.

Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943.

Dla Kedywu KG rozkaz nr 84 przewidywał następujące zadania:

• planowanie akcji dywersyjnych i sabotażowych w skali ogólnej oraz opracowywanie wytycznych dla Okręgów
• kontrola Kedywu w Okręgach
• kierowanie akcją Oddziałów Dyspozycyjnych Kedywu KG AK
• studia nad metodami i sposobami organizowania akcji dywersyjnych, sabotażowych i partyzanckich, opracowywanie oraz wydawanie wytycznych i instrukcji
• szkolenie dowódców zespołów i patroli dywersyjnych oraz instruktorów technicznych dla potrzeb okręgów
• badanie i opiniowanie materiałów, sprzętu i pomysłów w zakresie akcji sabotażowo-dywersyjnej
• centralna produkcja środków walki sabotażowo-dywersyjnej
• zaopatrywanie Okręgów w środki walki – w miarę posiadanych zasobów
• nadzór nad odcinkiem pracy tych organizacji społecznych, których zadaniem jest współdziałanie w walce czynnej oraz udzielanie im pomocy w zakresie wyszkolenia i zaopatrzenia materiałowego

Ten sam rozkaz nakazywał oddanie wszystkich oddziałów sabotażowo-dywersyjnych działających w Okręgach pod bezpośrednie rozkazy komendantów Okręgów, w których również powstawać zaczęły oddziały Kedywu Okręgów. Nie dotyczyło to jedynie Kedywu KG. Z chwilą "zmontowania" Kedywu swoją odrębność organizacyjną stracić miały Związek Odwetu i Wachlarz. Planowano włączenie do Kedywu tych grup bojowych, które działały już w ramach mniejszych oddziałów organizacji.

Ze Związku Odwetu Kedyw KG wchłonął działające tam od listopada 1942 Grupy Szturmowe "GS" Szarych Szeregów.

W marcu 1943 nastąpiło scalenie z dowodzoną przez ppłk Jana Mazurkiewicza ps. Radosław Tajną Organizacja Wojskową. Dowództwo objął płk August Emil Fieldorf ps. Nil, a po 1 lutego 1944 roku, po odejściu płk Fieldorfa - ppłk Jan Mazurkiewicz ps. Radosław.

Oddziały Kedywu zapisały swoją bohaterską kartę w czasie powstania warszawskiego walcząc w ramach zgrupowania Radosław.

Bibliografia

• HENRYK WITKOWSKI "KEDYW" OKRĘGU WARSZAWSKIEGO ARMII KRAJOWEJ W LATACH 1943 - 1944", Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych 1985, ISBN 83-202-0217-5,
• Rybicka Hanna "Kedyw okręgu Warszawa Armii Krajowej Dokumenty - rok 1944", Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2009, ISBN 9788323505082
• Drzyzga Bernard "Kedyw Okręgu AK Łódź i 60 Pułk AK", 1988,
• Jan Gozdawa-Gołębiowski "Kedyw "Białowieży", Książka i Wiedza 1990, ISBN10 8305119688, ISBN13 9788305119689,
• Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz w: Mówią wieki nr 9/1986