Aleksander Gurjanow

Aleksander Gurjanow ros. Александр Э. Гурьянов (ur. 10 października 1950 w Moskwie) – rosyjski fizyk i historyk, badacz problematyki zesłań i więzienia ludności polskiej w czasach ZSRR, zatrudniony w stowarzyszeniu Memoriał.

Wychowany w Polsce. Syn architekta Edmunda Goldzamta. Absolwent warszawskiego Liceum im Reytana - 1970 i astronomii na Wydziale Fizyki Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego z 1975, w 1985 roku obronił tam pracę doktorską. Od 1978 do 1993 pracował jako naukowiec w Instytucie Fizyki Atmosfery Rosyjskiej Akademii Nauk (do 1991 roku - Akademii Nauk ZSRR).

W 1993 zatrudnił się w moskiewskiej placówce badawczo-oświatowej Stowarzyszenia "Memoriał: Ośrodku Badań, Informacji i Upowszechniania "Memoriał". Jest koordynatorem Komisji Polskiej Stowarzyszenia "Memoriał". Autor licznych publikacji o sowieckich represjach wobec Polaków. Redaktor i współautor pracy Represje przeciw Polakom i obywatelom polskim, wydanej w Moskwie. Współredaktor i współautor serii tomów Indeks Represjonowanych wydawanych przez Ośrodek "Karta" w Warszawie. Z ramienia Memoriału prowadził działania na rzecz sądowej rehabilitacji ofiar zbrodni katyńskiej, a następnie, po oddaleniu przez rosyjski sąd pozwów Memoriału (sąd uznał, że organizacja ta nie reprezentuje poszkodowanych), jako obserwator w procesach przed sądami w Rosji wytoczonych przez rodziny poszkodowanych.

Postanowieniem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 6 kwietnia 2010 r. za wybitne zasługi w odkrywaniu i upowszechnianiu prawdy katyńskiej odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Wybrane publikacje

• Gurjanow A., 1994 Cztery deportacje. KARTA: Niezależne pismo historyczne, nr. 12. s. 114–136
• А.Э. Гурьянов, 1997. Польские спецпереселенцы в СССР в 1940-1941 г.г. W zbiorze: Репрессии против поляков и польских граждан. wyd. 1, М., «Звенья», str. 121-122.
• А.Э. Гурьянов, 1997 Масштабы депортации населения в глубь СССР в мае–июне 1941 г. W zbiorze: Репрессии против поляков и польских граждан. wyd. 1, М., «Звенья», str. 137-175.
• Gurjanow A. (współaut.): Deportowani w obwodzie archangielskim. Fundacja Ośrodka Karta

Bibliografia

• strona IPN z krótkim biogramem
• Coś trudnego do ogarnięcia. Rozmowa Jana Strękowskiego z Aleksandrem Gurjanowem. /w:/ Polska w oczach cudzych, J.Strękowski, R.Januszewski, Ossolineum 2003.

http://www.prezydent.pl/aktywnosc/ordery-i-odznaczenia/art,824,odznaczenia-w-moskwie.html